Page 24 - OnzeTaal_jul_aug2021

Pogingen om zulke ingewikkelde taal te verhelderen, fouten. Daaruit blijkt dat teksten met taalfouten op
bleken trouwens niet altijd goed uit te pakken. Soms vrijwel alle factoren ongunstiger worden beoordeeld: de
levert de ijver om duidelijk te zijn weer andere onduide- schrijver wordt minder serieus genomen, minder aardig
lijkheden op. In een brief van een waterleidingbedrijf gevonden, en de tekst zelf minder geloofwaardig, min-
werden geplande werkzaamheden zó omstandig uitge- der prettig, en dus ook minder duidelijk.
legd dat de feitelijke informatie voor de bewoners (tijde- De leukste onduidelijkheden waren grappige dubbel-
lijk geen water en daarna de kranen even laten lopen) zinnigheden, waarbij een absurde lezing zich opdringt.
ondergesneeuwd raakte in een brief van twee kantjes. Wat is bijvoorbeeld een “sneltest met vliegen”? Een
Een andere lezer merkte op dat een herschrijving van andere anekdote had zó in de rubriek ‘Zeperd’ kunnen
een tekst in eenvoudige taal toch weer onduidelijk werd; staan: een lezersechtpaar had aan de makelaar geschre-
de zinnetjes waren nu wel kort en eenvoudig, maar de ven dat zij “de voorkeur gaven aan een douche boven
verbindingswoorden ontbraken vrijwel: “Mensen hou- een bad”. De makelaar was hierdoor sterk in verwarring
den zich beter aan de regels. / Het aantal besmettingen geraakt. Een douche boven een bad?
wordt minder. / Dat is goed nieuws. We zijn er nog niet.”
IKEA
LEUKSTE ONDUIDELIJKHEDEN We kregen – zoals gezegd – nauwelijks voorbeelden van
Kritiek was er op het soms warrige taalgebruik op sociale geslaagd en helder taalgebruik. Naast de toelichting van
media (“in een ver ziek te samen leving en inzake rechts de notaris van hierboven was het er eigenlijk maar één.
is het personeel goed betaald dienst plichtig inzake een Een lezer merkte op dat de getekende instructies van
bestaan zonder recht gang”), en ook Onze Taal zelf kreeg IKEA vaak zo duidelijk zijn, maar dat was juist een voor-
van sommige lezers een veeg uit de pan. In een artikel beeld zonder taal. Toch is dit wel een interessante vast-
over duidelijke taal was sprake van “actief inzetten op stelling: duidelijke taal is vooral duidelijke taal omdat
het gebruik van duidelijke taal” en een campagne die het niet opvalt. Het meeste wat we dagelijks lezen levert
“omarmd” was. geen problemen op. We lezen het, we begrijpen het
Ergernis, bijvoorbeeld over modieus taalgebruik (zo- meteen en we nemen de informatie zonder haperingen
als “prestatief tennis”), lijkt vaak een oorzaak van on- op. Daardoor verdwijnt de precieze formulering van die
duidelijkheid, althans volgens de inzenders. Blijkbaar informatie uit ons geheugen. Met een variant op het
maakt een ergerniswekkende formulering of taalfout het bekende gedicht van K. Schippers zou je kunnen zeggen:
moeilijk om je te concentreren op de inhoud. Dit komt als je goed om je heen kijkt, zie je dat de meeste taal
wel overeen met wetenschappelijk onderzoek naar taal- duidelijk is. 

WAT ZEGGEN ZE WAAR? MIET OOMS

Over regionale verschillen in Nederland en Vlaanderen.
Uiteinde van een brood

oe noem je het uiteinde van een Poep(ke) en einde zijn dan weer
Hbrood? Daar zijn verschillende typisch Belgisch. Poepke is ook bij
benamingen voor in omloop, met soms broodjes een synoniem van kontje.
betekenis- en registerverschillen. Kant(je) is West-Vlaams dialect.
Met korst of korstje bedoelen veel Het Friese plaske is het verklein-
mensen het héle harde gedeelte van woord van plasse: het afgesneden
een brood, niet alleen de uiteinden. uiteinde van iets bols, bijvoorbeeld
Maar voor anderen verwijst het (ook) een brood. 
expliciet naar het uiteinde van dat
brood. Sommige mensen die naast
korstje een ander woord gebruiken voor korstje / kapje / kontje
‘uiteinde’ van het brood, reserveren korstje / kapje
korstje voor het uiteinde van een ge- korstje / poepke / einde
woon gesneden brood, niet van een
stokbrood of iets dergelijks. Korstje is kantje / korstje / poepke
bekend in België en Nederland. Het is plaske
ONZE TAAL 2021 — 7/8 anders uitspreken, bijvoorbeeld als
standaardtaal, maar vooral in het zui-
den kunnen dialectsprekers het heel

‘köske’, ‘korsje’ of ‘kuuësje’.

Kontje verwijst naar het uiteinde
van een stokbrood. Dat woord is nau-
welijks tot niet bekend in het noorden
en oosten van Nederland.

Kapje hoor je alleen in Nederland.
Volgens sommigen is dat het uiteinde
van een gewoon brood en niet van
24 een stokbrood. Net als korstje dus.