Page 28 - OnzeTaal_juliaug2020_HR
P. 28

OPEN PODIUM




            In ‘Open podium’ hebt u, lezers van Onze Taal, het voor het zeggen. Is u iets opgevallen? Wilt u iets kwijt?
            Laat het ons weten: openpodium@onzetaal.nl (of: redactie Onze Taal, Paleisstraat 9, 2514 JA Den Haag).



            SLOT OF TIJDVAK?                  werd. Al schrijvend denk ik: misschien   Welke ‘deze’ bedoelen ze toch op onze
            ARJAN POLDERMAN - WOERDEN         moet ik hier voor grafisch ‘beeldend’    sociale media? Met dagelijkse regel-
                                              lezen. Dit grafisch zou dan van het    maat melden influencers, popartiesten,
                et Engelse leenwoord slot wordt   Engelse graphic kunnen komen – zie   voetballers, realitysterren en politici
            H gebruikt als aanduiding van een   bijvoorbeeld ook graphic novel, dat   dat ze ‘trots op deze’ zijn en plaatsen
            periode die bestemd is voor een zekere   ‘beeldroman’ betekent. Ik ben wel    er een foto bij van een mens. En alle-
            gebeurtenis; mogelijke synoniemen    benieuwd wanneer deze betekenis-   maal heten die ‘deze’. Men is niet vaak
            zijn bijvoorbeeld tijdvak, tijdvenster of   uitbreiding is begonnen.  meer ‘trots op papa’ of ‘op mijn dochter
            tijdraam. Zo is er sprake van een ‘slot’                            Ariadne’, maar op ‘deze’, zonder verdere
            voor het opstijgen of landen van vlieg-                             persoonsaanduiding. ‘Geslaagd voor de
            tuigen. Omdat slot ook ‘sluiting’ bete-  VOOR LIEF NEMEN            havo, apetrots op deze!’, of ‘Deze heeft
            kent, roept het woord weleens verwar-  JAN KAREL MAK - AMSTERDAM    ’t weer geflikt met nu al zijn veertiende
            ring op. Dat komt fraai tot uiting in het                           restaurant op veganistische-amuse-
            artikel ‘Universiteit heeft een corona-  ets voor lief nemen betekende voor mij   gebied, fakking trots!’
            puzzel te leggen’ in Trouw van 16 mei:  I altijd ‘iets ondanks een nadeel aan-     Ik zie een prachtige puber met con-
            “Studenten wordt geadviseerd de spits   vaarden’: ‘De fiets is schoner dan de   fetti in d’r haar bij een volwassen man
            te mijden. Ook zou er gesproken wor-  auto, en dat ik kan natregenen neem ik   op schoot zitten. Haar vader. Ik ken
            den over een reistijdslot tussen 11 en 15   voor lief.’ Maar er is een nieuwe, totaal   hem nog van school en was zijn Insta-
            uur.” De bedoeling is dat studenten het   andere betekenis van deze zegswijze   gram-account aan het bekijken. We zijn
            genoemde tijdvak maximaal benutten   ontstaan: ‘iets als vanzelfsprekend aan-  even oud, maar hij schrijft bij de foto
            voor hun reizen, geenszins dat het   nemen’. Een voorbeeld uit een kranten-  óók al dat hij trots is op “deze”! Auto-
            daarvoor dan juist ‘op slot gaat’.  interview, waarin de topman van een   matisch zoek ik eerst weer naar een
                                              voedingsbedrijf zegt: “Mensen zullen   paar nieuwe schoenen, maar moet al
                                              voedsel niet meer voor lief nemen.” Ik   snel concluderen dat zij de ‘deze’ is. Ik
            GRAFISCH                          wil wedden dat de oorsprong hiervan   schreeuw tegen mijn telefoon: zeg het
            SIJMEN TOL - EDAM                 een onbeholpen vertaling uit het Engels   dan, zeg dan: ‘Ik ben trots op haar’ of
                                              is, van to take something for granted.  ‘Fakking trots op haar’ voor mijn part,
                et woord grafisch heeft er sinds                                da’s oké, maar noem je dochter niet
            H kort blijkbaar een betekenis bij ge-                              ‘deze’. Deze is niks om trots op te
            kregen, zonder dat ik daar erg in had.   ‘TROTS OP DEZE’            wezen.
            De Etymologiekalender gaf op 1 april een   KASPER VAN KOOTEN - AMSTERDAM
            middeleeuwse fantasie-etymologie van
            het woord kadaver, dat dan “vlees dat   rots op deze!’ lees ik steeds vaker   ÉÉN TEGELIJK
            aan de wormen gegeven is” zou beteke- ‘T als onderschrift bij foto’s, en dan   RENÉ APPEL - AMSTERDAM
            nen. De auteur voegt eraan toe: “Nog   zoek ik me gek naar een vaas, nieuwe
            steeds een beetje grafisch, maar een   schoenen, een fietsprestatie, kunstcol-  n deze coronaperiode lees of hoor je
            stuk minder bruusk.” En de Volkskrant   lectie of opgeloste kruiswoordpuzzel.   I vaak ‘Er mag er maar één tegelijk
            laat de Spaanse minister van Buiten-                                naar binnen’, analoog aan ‘Er mogen er
            landse Zaken op 3 april in een interview                            twee tegelijk naar binnen.’ Eén tegelijk?
            naar aanleiding van de Hollandse bot-                               Ik ga nu geen flauw grapje maken over
            heid van Wopke Hoekstra opmerken:                                   onze schizofrene medemens (of iemand
            “Om het grafisch te zeggen: dan koopt                               met een ‘epa’, een ‘ernstige psychische
            niemand meer de Nederlandse tulpen.”                                aandoening’ – zie Onze Taal april, blz.
               In eerste instantie hadden mijn ge-                              6), maar het lijkt me vreemd om in je
            liefde en ik geen idee wat hier bedoeld                             eentje tegelijk met ... naar binnen te
                                                                                gaan.
                                                                                   Toch zijn constructies als één bezoe-
                                                                                ker/persoon tegelijk helemaal ingebur-
              ZEPERD VAN DE MAAND                                               gerd; ze staan bijvoorbeeld ook in Van
                                                                                Dale. Het laat weer eens zien dat in een
              Hebt u weleens een taalblunder begaan? Meld ons die zeperd dan    taal niet alles logisch is.
      ONZE TAAL 2020  —  7/8  WORTELS                                           LOCKDOWN
              via zeperd@onzetaal.nl, en maak kans op het enige echte Onze Taal-zeepje.


                                                                                HAN REIJNEN - HELMOND
              JOKE GEELHOED-OOSTERHUIS - GRONINGEN
                                                                                     aarom moest de periode die in-
                  ij mijn vaste groentekraam op de markt werd ik geholpen door een nieuwe
                                                                                W middels gelukkig achter ons ligt
              B medewerker, die mij sterk deed denken aan mijn zwager. Vreemd, want ik
              was in Groningen, terwijl mijn schoonfamilie een stel verstokte Zeeuwen is.
                                                                                ‘stillegging’ kan zijn? En waarom ‘Out-
              Maar bij ieder oogcontact werd het gevoel sterker, zodat ik ten slotte aan de
                                                                                break Management Team’ als je het ook
              jongen vroeg: “Hebt u Zeeuwse wortels?” Hij wendde zich tot zijn collega:   nu weer ‘lockdown’ heten als het ook
              “Hebben wij Zééúwse wortels?”                                     ‘Landelijk Uitbraak Bestuur’ of iets der-
   28                                                                           gelijks kunt noemen?          
   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33