Page 24 - OnzeTaal_jan2021_HR

“Het verveelt nooit”

Over het maken van taalnotities

Veel mensen noteren opmerkelijke ‘setjes om kinderen mee te kweken’?), “inktvisinkt”
taalverschijnselen die ze tegenkomen. (zouden er veel samengestelde woorden zijn die zo’n
a-b-a-structuur hebben?).
Bijvoorbeeld om later te gebruiken in
een artikel, of uit ergernis. Of juist HAARBELEVING
Ik vroeg me af of er ook lezers van Onze Taal zijn die de
voor hun plezier, hun taalplezier. gewoonte hebben om bijzondere zinnen en woorden te
noteren. Nou, die bleken er inderdaad te zijn. Na een op-
roep meldden zich tweeëntwintig lezers die regelmatig
BERTHOLD VAN MARIS taaluitingen noteren. Een lezeres was bijvoorbeeld
Foto: Raymond Noë “stormvloedwaarschuwingsdienstkamer” tegengeko-
men. Een lezer noteerde: “frotlip”, “reurigheid”, “stob-
ber” en “tampeloeres” (wat achtereenvolgens betekent:
k hoor weleens zinnen die me aan het denken ‘koortslip’, ‘reuring’, ‘stof’ en ‘mannelijk geslachts-
zetten. “Ik ging bijna vallen hè mam?”, “Wilt u deel’). Weer iemand anders bleek in de ban te zijn van
de bonnetje?”, “Leuke omgeving woon je hier.” “haarbeleving”, “spijsverteringscomfort” en “koffie-
I Waarom zegt dat kleine kind “ging vallen” in moment”.
plaats van ‘viel’? Waarom zegt het kassameisje “de Veel van deze woorden werden genoteerd omdat men
bonnetje”? En waarom klinkt “Leuke omgeving woon ze grappig vond, of irritant, of allebei, want humor en
je hier” vrij acceptabel, terwijl het eigenlijk toch nood- irritatie liggen soms dicht bij elkaar. Maar net als ik
zakelijke voorzetsel in in geen velden of wegen te beken-
nen is? Al tien jaar heb ik de gewoonte om dergelijke
zinnen te noteren. Verhaspelingen
ONZE TAAL 2021 — 1 zo’n terloops opgevangen zin later nog eens goed van Een lezer noteerde uit de mond van haar buurvrouw:
Eens in de zoveel tijd kijk ik naar die notities. Bepaal-

de zinnen blijven in mijn hoofd hangen. En soms komt
pas, in een artikel dat ik schrijf voor Onze Taal of NRC.
Dan blijkt het opeens het perfecte voorbeeld te zijn van
iets wat ik in dat artikel behandel: de taalontwikkeling
- Het was geen houdbare kaart.
- We zijn aan het aftaaien.
mige jonge Marokkanen, de zinsbouw van spreektaal.
Wat ik noteer kunnen zinnen zijn, maar ook woorden:
van jonge kinderen, het afwijkende Nederlands van som- - Ik kreeg het Spanisch benauwd.
“muggebulden” (gezegd door een kleuter), “kinder- Met die laatste zin bedoelde de buurvrouw dat ze echt oud
24 kweeksetjes” (zijn dat ‘kweeksetjes voor kinderen’ of begon te worden.