Page 26 - OnzeTaal_jan2020_HR
P. 26

NIEUW IN HET NEDERLANDS

            ongeveer het vrolijkst stemmende werkwoord. Het is
            ontstaan uit hup, dat huppen werd, en dát leidde dan   Hoe vergaat het mensen die op latere leeftijd Nederlands leren?
            weer tot huppelen.                                  Eerste aflevering van een nieuwe rubriek.

            kielekiele  ‘Het was kielekiele’ betekent ‘Dat was op
            het nippertje, het ging nog maar net goed’. Misschien   Daria Kasimanova-
            ligt de herkomst in de zeevaart, bij kiel, in de betekenis
            ‘schip’.
                                                                te Selle
            koekeloeren  ‘Zonder duidelijk doel ergens naar zit-
            ten kijken’, maar ook: ‘gluren’ en ‘met een onprettig
            gevoel alleen ergens achterblijven’. Het woord gaat te-   cht jaar van bloed, zweet en tranen, en mijn
            rug op het vroegere woord kokerol in de betekenis ‘slak’.   liefde-haatrelatie met de Nederlandse taal pas-
            Kokerol was een afleiding van het Franse coque (‘grote   A sen niet in een korte column. Ik doe veel met
            schelp’). De betekenis van koekeloeren wordt vanuit de   taal en ben op zo veel taalprestaties trots. Ik lees Neder-
            slakkenherkomst verklaard als: ‘zitten kijken zoals een   landse romans, run een leesclub voor anderstaligen en
            slak in zijn slakkenhuisje’.                        maak elke dag grammatica- en spellingoefeningen. Met
                                                                mijn vertaalwerk gaat het ook goed. Voor mijn vrijwilli-
            lanterfanten  ‘Niks uitvoeren; lummelen’. Vroeger   gerswerk ben ik genomineerd voor de Taalheldenprijs.
            bestond het woord lanterfant voor een lui persoon. Er    En als ultiem bewijs dat mijn Nederlandse taal goed is,
            is weleens geopperd dat het woord teruggaat op land-   mocht ik eind 2019 aan het Groot Dictee meedoen.
            trawant, waarmee een landloper zou zijn bedoeld.       Maar ik stop nooit met Nederlands leren. Niet omdat
                                                                ik met mijn Nederlandse man, kind, vrienden en fami-
            okidoki  Speelse uitvergroting van oké.             lie wil communiceren. Ook niet omdat ik een vaste baan
                                                                wil vinden of een nieuwe opleiding wil volgen, of nog
            pierewaaien  ‘Een beetje doelloos rondlopen’, maar   beter wil integreren en nog zelfstandiger wil zijn. Dat is
            ook: ‘losbandig feestvieren’. Het woord komt van het   allemaal belangrijk, voor mij en voor alle NT2’ers. Maar
            Russische pirovat’ (‘feesten’). Via Russische zeelieden is   waarom ik het Nederlands nóg beter wil beheersen, is
            pirovat’ in het Nederlands terechtgekomen, waarna het   om mijzelf te kunnen zijn.
            is verbasterd tot pierewaaien.                         Taal is zo veel meer dan taal. Het maakt deel uit van
                                                                mijn identiteit, het definieert me. Het Nederlands heeft
                                                                mijn manier van denken verrijkt. Scheidbare werkwoor-
               Koekeloeren: ‘zitten                             den en bijzinnen met omdat – de beste manier om te
                                                                leren eerst na te denken en dan pas te praten. En laten
               kijken zoals een slak in                         we over het woordje er niet eens beginnen.

                                                                  Maar het Nederlands heeft me ook van zo veel din-
               zijn slakkenhuisje’.                             gen beroofd. Ik mis humor en woordspel! Geloof me, in
                                                                het Russisch, waarin ik vijftig tinten sarcasme ken, ben
                                                                ik véééél grappiger dan in het Nederlands!
                                                                   In het Nederlands ben ik verlegen, heb ik minder
            rollebollen  Vooral bekend in de betekenis ‘seks heb-  zelfvertrouwen en schaam ik me vaker. In het Neder-
            ben, vrijerig stoeien’, een soort ‘flikflooien’ dus (zie    lands heb ik vaak niet genoeg woorden voor alles wat ik
            aldaar).                                            voel of wil beschrijven, hoewel mijn woordenschat best
                                                                groot is en nog dagelijks groeit. In het Nederlands ben
            simsalabim  Simsalabim is mogelijk een verbastering   ik nog steeds incompleet, ben ik slechts een schets van
            van het Arabische Bismi’llah ir-Rahman ir-Rahiem (‘in   mijn echte ik.
            naam van God, de Barmhartige, de Zachtmoedige’). De      Dus als je iemand kent die gebrekkig of krom Neder-
            popgroep Queen gebruikte bismi’llah in het nummer    lands spreekt – kijk dieper. We zijn zo veel meer dan
            ‘Bohemian Rhapsody’ (“Bismillah! We will not let you   onze taalfouten. En we gaan met het leren van jullie
            go”). De uitroep klonk ons Europeanen destijds vreemd   mooie en moeilijke taal door.
            in de oren, als een toverspreuk. En zo zijn we simsalabim
            ook gaan gebruiken.
                                                                Daria Kasimanova-te Selle
            tierelantijntjes  ‘Prutserige versieringen’. Het woord   (37) komt uit Sint-Peters-
            is mogelijk ontstaan uit een combinatie van twee Franse   burg, Rusland. Ze woont                 Foto: Natalia Schneider
            woorden: tiretaine (een stofnaam) en tirelintin (‘geklin-  sinds acht jaar in Winters-
            gel’).                                              wijk. Ze studeerde finoe-
                                                                gristiek en Finse taal aan
      ONZE TAAL 2020  —  1  kenis ‘alle vruchten’. De beroemde zanger Little Richard   opleiding tot scenario-
                                                                de universiteit van Sint-
            tuttifrutti  Tuttifrutti klinkt Italiaans, maar is het niet.
                                                                Petersburg en volgde een
            Het is nep-Italiaans, afgeleid van tutti i frutti in de bete-
            had ooit een hit getiteld ‘Tutti Frutti’, met daarin een
                                                                schrijver. Ze is moeder
                                                                van een meertalig kind
            van de meest huppelende regels uit de popmuziek:
            ‘A-wop-bop-a-loo-lop a-lop-bam-boo’.
                                                                en eigenaar van vertaal-
                                                        
               Wat zijn voor u huppelwoorden?
                                                                Services.
               Stuur ze naar: info@wimdaniels.nl.               bureau Kielinero Language
   26
   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31