Page 29 - OnzeTaal_april2021_HR

Sissertjes:

de essentie van ons schelden

Toen Kees van Kooten onlangs weer eens een toonbeeld van neutraliteit; over het linker- of rech-
allerlei vuilbekkerij hoorde, ontwaakte terschap wordt pas bij het aantrekken besloten.
Nu is het weliswaar mijn vaste gewoonte om eerst
dr. Kipping, die ontdekte dat opmerkelijk mijn rechtervoet te omgorden en daarna pas de linker,
veel scheldwoorden eindigen op een s. maar hiermee is niet gezegd dat de sok die ik gisteren
aan mijn rechtervoet droeg ook vandaag nog diezelfde
sok is.
DR. E.I. KIPPING - SNEERLANDICUS Maar ik dreig af te dwalen. Welaan. Het was geen
wonder dat ik die ene sok even niet kon vinden, want hij
lag net iets te ver onder het bed en dus uit het zicht.
chimpwoorden. Dat waren het eigenlijk meer. Maar nu komt het, want hoewel ik weduwnaar ben, maar
Want zo grenzeloos plat en hartgrondig als tegen- beslist nog niet in mijzelf praat, floepte mij bij het ont-
S woordig werd er in mijn jeugd nog niet gevuil- waren van de gezochte deugniet pardoes en spontaan uit
bekt; de kwaadspreker beperkte zich meestentijds tot de mond ... ‘Hebbes!’
het verbaal onderstrepen en overdrijven van iemands Inderdaad. Voor het eerst in minstens een halve eeuw
uiterlijk. Zo jouwde men een baarddrager uit met lichte- riep ik ‘Hebbes!’ En daar had ik hem dus weer te pakken
lijk intellectueel getinte kreten als ‘Judas in burger!’, – die strijdbare, geestdriftige, maar in dit geval opluch-
‘Judas in de grondverf!’, ‘Sinterklaas!’, ‘Sherlock tend vrolijke s.
Holmes!’, ‘Robinson Crusoë!’ of ‘Buffalo Bill!’, en wer- En terwijl ik mijn verloren gewaande sok dankbaar
den bezitters van een rossige haardos nageroepen met aantrok, dacht ik maar één ding: wat is ons Nederlands
‘Rooie!’, ‘Vuurtoren!’ of het goedmoedig spottende toch een rijke taal. Gewoonweg blits! En mieters! En
‘Hé, stoplicht!’ emmes! 
TEMMES
Naar mijn bescheiden mening wordt er in deze agressie- (advertentie)
ve tijden taalkundig bezien onvoldoende aandacht be-
steed aan het ronduit ‘pissige’ gehalte van de straattaal
der verongelijkten. In mijn ongesubsidieerde en zeker
geen absolute conclusies behelzende onderzoek bleek Taalcoach?
mij dat de letter s in een opmerkelijk ruime mate deel
uitmaakt van het jargon van de ‘men in the street’. Dan is dit voor jou!
Als ik eens naga wat ik alleen al dit jaar in den lande
te horen kreeg bij diverse samenscholingen der eenvou-
digen van geest – zoals het gajes in de cafés en het fal-
derappes op de voetbaltribunes –, dan kan en mag ik u
vergasten op een kleine tegenstroom van s-woorden.
Met s-woorden bedoel ik niet de verzuchtingen die
met een s beginnen, maar veeleer de op een s eindigende
uitroepen zoals deze worden gebruikt om lucht te geven
aan gevoelens van afschuw (‘Jasses!’), minachting (‘Jij
met je maffe bakkes!’), vijandige stigmatisering (‘Jullie
zijn plebs!’), ziekteverwensingen (‘Ach mens, krijg het
schompes!’) en de ouderwetse gekteverklaring (‘Jullie
zijn hartstikke temmes’). Vaak krijgt zo’n uitgangs-s NIEUW!
dan ook nog een slangachtige sisklank mee, dewelke Spreektaal 3
in veel gevallen verlekkerd wordt aangehouden: Uniek oefenmateriaal
‘Jézussssss!’
voor anderstaligen
HEBBES Met Spreektaal 3 leer je onze taal nóg beter en
Zit er dan helemaal geen positieve of desnoods vrolijke sneller. Met leuke onderwerpen als vrije tijd,
kant aan het ventileren van zo’n doorgaans tweeletter- kinderen en school, ondernemen en praten
grepig s-woord? Laat mij u ten antwoord een huiselijke over jezelf.
anekdote opdissen. Vanmorgen miste ik een sok. Het Meer info vind je op: ONZE TAAL 2021 — 4
was de rechter anklet, want mijn andere voet had de webwinkel.vandale.nl/spreektaal/spreektaal-3
linker al aan. Maar dit doet nu niet ter zake, want er be-
staan nu eenmaal geen linker- of rechtersokken. Pas na
het aantrekken kan men ze als zodanig benoemen, maar
zolang u blootsvoets rondhobbelt en het voorgenomen
sokkenpaar nog keurig verstrengeld tot een zogeheten
‘bolletje’ in de sokkenlade verblijft, vormen de anklets 29

25-02-21 10:11
Adv 85x133MM Spreektaal_Tijdschrift Onze taal b.indd 1t Onze taal b.indd 1
Adv 85x133MM Spreektaal_Tijdschrif 25-02-21 10:11