Page 26 - OnzeTaal_april2021_HR

WAT ZEGGEN ZE WAAR? MIET OOMS

Over regionale verschillen in Nederland en Vlaanderen.

Euforie

oe spreek je het woord euforie uit?
H Met dezelfde eu als in scheur, sleur
en humeur? Of eerder met een ui-achtige Uitspraak euforie
klank?
In Vlaanderen is dit een vreemde ‘uiforie’
vraag. In ‘Ik ben euforisch over mijn
nieuwe voordeur’ klinkt bij de Vlaming ‘euforie’
twee keer ongeveer dezelfde eu – de eu
van voordeur. Maar in Nederland is dat
anders. Daar hoor je in woorden met een
Griekse oorsprong, zoals euforie, thera-
peut en euthanasie, die eu uitspreken als
de ui van huis. Niet altijd is dat zo; de
twee varianten komen in heel Nederland
naast elkaar voor.
De sprekers geven soms aan dat ze de
ui-uitspraak op het gymnasium hebben
geleerd, tijdens de lessen Grieks. Van-
daar ook dat die uitspraak soms het
etiket ‘bekakt’ krijgt. De Vlamingen die
op school klassieke talen studeerden of
studeren, kennen die uitspraakvariant
helemaal niet. In hun oren klinkt
‘uiforie’ uitgesproken noordelijk. 

Woord voor wie een broer/zus verloor (vervolg)

SUZANNE HENDRIKS EN JORIE HORSTHUIS

e waren enorm verrast door een woord, want zonder woorden is geregeld wordt gebruikt maar door veel
de vele reacties die binnen- een gesprek lastig. De pijn is er sowie- mensen wordt verafschuwd, en nog
W kwamen op ons artikel so, maar het niet kunnen benoemen geen gemeengoed is geworden. Een
‘Gezocht: woord voor wie een broer of maakt rouwenden eenzamer. term als brusverliezer of weesbrus maakt
een zus verloor’, in het decembernum- Het merendeel van de inzendingen voor ons gevoel dan ook weinig kans.
mer van Onze Taal. Veel mensen rea- ging door op het begrip wees: broeder-
geerden vanuit herkenning: zij verlo- wees/zusterwees en weesbroer/weeszus EXPLICIETER
ren ook een broer of zus en wisten niet werden het meest aangedragen, of Hier komt ook direct de tweede com-
hoe zij zichzelf in relatie tot dit verlies samentrekkingen daarvan, zoals brees plicatie aan het licht: de meeste termen
moesten noemen. Dat hier nog geen en zees. Andere termen die meermaals dekken niet per definitie de lading; je
term voor is, heeft wellicht een juridi- voorkwamen: rouwbroer/rouwzus, kunt immers nog andere broers of zus-
sche oorsprong, schreef genealoog broer- of zusverlorene, ontbroerd/-zust, sen hebben. Sommige inzenders duid-
Yvette Hoitink. Het verliezen van een zonderbroer/zonderzus, broer- of zusloos, den de relatie tot de overledene daar-
broer of zus verandert, hoe verdrietig blijfbroer/blijfzus en broer- of zusmisser. om nog explicieter aan. Maar wordt het
ook, niets aan je wettelijke status (in De complicaties bij de zoektocht met jongerebroerwees of ouderezuswees
tegenstelling tot wanneer je wees kwamen hier ook direct aan het licht: niet nóg ingewikkelder? Voor mensen
ONZE TAAL 2021 — 4 WEES en zussen’ (zoals in het Engels siblings), alleenling, minderling, halfling en
die hun tweelingbroer of -zus verloren
omdat we in het Nederlands geen in-
wordt, of weduwnaar).
geburgerd woord hebben voor ‘broers
kwamen ook specifieke inzendingen:
weling.
zullen we altijd met twee termen
Is zo’n woord wel nodig, vroegen enke-
le mensen zich af. Het verdriet wordt
moeten werken. Sommige inzenders
Het lijkt erop dat onze zoektocht

vooralsnog niet leidt tot een eenslui-
er niet minder om en misschien dekt
probeerden dat te ondervangen door
nabestaande de lading al voldoende?
duidelijk maakten, is dat het verlies
Maar zoals een van de inzenders
nemen: siblinees, sibbeloos, siblinaar,
van een broer of zus lang voortleeft. Er-
schreef, werkzaam in de rouwbegelei- het woord sibling als uitgangspunt te dende oplossing. Wat de reacties wél
missib (‘missing a sibling’). Anderen
ding: mensen die met een verlies te gebruikten brus: de samentrekking van over praten doet de achterblijvers goed
26 maken hebben, hebben behoefte aan broer en zus, die in de hulpverlening – al schieten woorden soms tekort. 