Page 23 - OnzeTaal_april2021_HR

Instagram heeft zich de afgelopen tien jaar ontwikkeld tot het
belangrijkste moderne medium voor poëzie. Dat is opmerkelijk
omdat Instagram primair voor beeld bedoeld is. Wat voor

poëzie is Insta-poëzie? En wie wint in april de eerste prijs voor
Insta-dichters, de AMAI Award?

INGMAR HEYTZE

Poëzie op de

vierkante centimeter

Insta-poëzie en de woorden die ertoe doen

ieke Marsman, de nieuwe Dichter des Vader- voor de AMAI (Alle Monden Award Instagram), een jaar-
lands, zei daags na haar benoeming in een in- lijkse verkiezing van het beste gedicht, de beste quote en
terview met NRC: “Ik zag dat Sigrid Kaag na het beste account van een dichter/quoter op Instagram
L de bestorming van het Capitool op Instagram van het afgelopen jaar – zie ook het kader hieronder. Bij
zette: ‘Woorden doen ertoe.’ Ja, inderdaad, denk ik dan, het onderzoek dat Van der Starre al jaren doet, heeft ze
maar gebruik dan ook woorden die ertoe doen!” Iets uiteraard veel aandacht voor sociale media. Volgens haar
verderop in hetzelfde interview zegt ze: “Ik kijk graag wordt poëzie op Instagram vooral gelezen door jonge
naar First Dates, wat ik een geweldig programma vind, mensen. Ook de dichters die er actief zijn, zijn waar-
en waar zo’n beetje alle lagen van de samenleving schijnlijk overwegend jong. Vaak gebruiken ze een fysie-
langskomen. Daar zie ik zoveel onmacht in het commu- ke typemachine, of gewoon hun eigen handschrift. Van
niceren, in het onder woorden brengen van wat je er- der Starre beschouwt Instagram als het belangrijkste
gens over denkt of voelt.” nieuwe medium voor poëzie.
Instagram heeft bovendien grote invloed op wat we
BEELD maar analoog poëziegebruik zullen noemen: in 2018 was
Zelden werd zo helder uitgelegd waar we poëzie voor een kwart van de honderd bestverkochte dichtbundels
nodig hebben: voor het vinden van de beste woorden op Bol.com geschreven door Insta-dichters. In de top-
om ons mee uit te drukken over wezenlijke zaken. De tien was dat zelfs bij zes titels het geval. Televisiemaker
woorden die ertoe doen. Zijn die te vinden op Insta- Tim Hofman is waarschijnlijk de bekendste Insta-dich-
gram? ter: hij schreef al jaren gedichten op Instagram voordat
Misschien weet een enkele lezer niet wat Instagram in 2017 zijn extreem goed verkochte debuut Gedichten
is. Of u hebt, net als ik, jaren geleden wel een account van de broer van Roos verscheen bij Meulenhoff 1 . Lars
aangemaakt, maar al snel vastgesteld dat u niet zoveel van der Werf (@versjesvanlars) 2 is een andere zeer
kon met al die plaatjes ter grootte van een flinke post- succesvolle dichter die bekend werd op Instagram.
zegel, die door quasi-nostalgische fotofilters zijn ge-
haald om er analoog uit te zien. Een korte opfriscursus: LAPPENDEKEN
Instagram is een website én mobiele app om foto’s en Wie op Instagram kijkt onder #gedichten, vindt een klei-
korte filmpjes op te kunnen zetten. Het plaatsen van ne 140.000 ultrakorte gedichten, of in elk geval stukjes
beelden kan alleen via de mobiele telefoon, de website tekst die blijkbaar zo bedoeld zijn. Als je zonder filter
is voornamelijk een etalage om op te kijken. begint aan die massieve hoeveelheid versjes, kom je al
Kortom: bij Instagram gaat het voornamelijk om snel tot de conclusie dat Instagram een drempelloze 
beeld. De architectuur van de dienst leent zich minder
voor ellenlange lappen tekst of hoogoplopende discus-
sies, zoals je die op Facebook en Twitter veel kunt zien.
Veel mensen lijken Instagram te gebruiken als een Verkiezing Instagram-poëzie
soort dagboek in beelden. Toch, of misschien wel juist
daarom, zijn er duizenden dichters actief op Instagram. De AMAI (Alle Monden Award Instagram) is de jaar-
Insta-poëzie zit op veel punten anders in elkaar dan, lijkse verkiezing van het beste gedicht, de beste
bij gebrek aan een beter woord, ‘gewone’ poëzie. Insta- quote en het beste account van een dichter/quoter
dichters opereren op een paar vierkante centimeter, op Instagram van het afgelopen jaar. De winnaars van ONZE TAAL 2021 — 4
maar daarin kunnen ze dan ook wel alles doen wat ze de verkiezing worden zowel door het publiek als een
willen: typografie, foto’s, bewegend beeld en geluid – vakjury (Tsead Bruinja, Francis Broekhuijsen, Kila van
het is allemaal mogelijk. der Starre, Patria Diaz, Yke Schotanus en Hilmano
van Velzen) gekozen. Op zaterdag 17 april 2021
TYPEMACHINE worden de winnaars van 2020 bekendgemaakt.
Dr. Kila van der Starre, in februari gepromoveerd op een http://www.amaiaward.nl
proefschrift over ‘poëzie buiten het boek’, is jurylid 23