Page 24 - OnzeTaal_april2021_HR

lappendeken is van dichterlijk onvermogen. Je vindt er met dichters als Riekus Waskowsky, Cornelis Bastiaan
voornamelijk polaroids van taal uit de echte wereld, zon- Vaandrager, Cees Buddingh’, Hans Vlek, Hans Sleutelaar,
der veel literair bewustzijn en met soms heel wat melig- Armando, Frank Koenegracht met zijn epigrammen, of
heid, alsof je zit te bladeren in het grootste poesiealbum Jules Deelder in zijn Euforismen, zoals:
ter wereld. Neem nu gedicht 3 .
Ter correctie van het literaire wrijfplaatjesimago van Binnen de perken zijn
Instagram bestaat er sinds kort dus een literaire prijs, de de mogelijkheden even on-
AMAI, die dit jaar op 17 april wordt uitgereikt. Voor wie beperkt als daarbuiten
geen verstand heeft van Insta-poëzie is het bestaan van
de prijs een godsgeschenk, vanwege de voorselectie. Uit Het zou niet moeilijk zijn om een Instagrambloem-
meer dan 2500 inzendingen werden door een vakjury de lezing van zulke dichters samen te stellen. Maar we
kunnen het ook overlaten aan de nieuwe dichters, zoals
Dat is toch wat je wilt van @tima.writes 7 .
Om terug te komen bij de vraag naar aanleiding van

poëzie op een nieuw medium: Sigrid Kaag en Lieke Marsman: ja, de woorden die ertoe
doen zijn te vinden in poëzie op Instagram. Je moet er
dat het door die nieuwe soms wel even naar zoeken tussen het gekwek. Wat dat

betreft is het net papieren poëzie – of politiek.
omgeving ook anders werkt.

beste 50 stuks gekozen. Die zijn de meligheid ook nog Vijf tips voor Insta-dichters
niet allemaal voorbij, maar geven wel een interessant
beeld van wat je allemaal kunt tegenkomen op Insta- Ook dichter worden op Instagram? Neem dan de volgende
gram als beter ingewijden je de weg willen wijzen. Ach- vijf tips ter harte.
ter elke geslaagde top-vijftig-inzending zit een account
vol teksten die vaak ook de moeite waard zijn, want ook Hou het kort
op Instagram is een goed gedicht zelden een toevals- Nogal wiedes. Maar hoe? Door al kort te denken nog voor
treffer. je begint. Op Instagram staan best veel gedichten die
feitelijk onleesbaar zijn omdat het gewoon gaat om een
VERVREEMDING foto van een gedicht dat overduidelijk niet is geschreven
Neem de vervreemding die je kan overvallen bij het le- met het medium in gedachten.
zen van de honderden teksten op @eenfotovan (zie 4 ),
waarin alleen maar foto’s worden omschreven, in een Wees concreet
steeds eendere, sobere typografie. Uiteindelijk is dat Kort is noodzakelijk maar niet voldoende. Gebruik, om
toch wat je wilt van poëzie op een nieuw medium: dat met Dichter des Vaderlands Lieke Marsman te spreken,
het door die nieuwe omgeving ook anders werkt, dat er woorden die ertoe doen. Charmante vaagheden die in een
ook iets nieuws in je hoofd gebeurt bij het lezen ervan. langer gedicht misschien minder opvallen, breken je in
Een ander mooi gedicht uit de top-vijftig is ‘Staat een een Insta-gedicht sneller op. Er staat al zo weinig. Dan
meisje op het dak …’, van @hoofdletterf 5 , waarin met moet wat er staat natuurlijk ook wel raak zijn.
minimale middelen een drama wordt onthuld alsof het
ergens als graffiti op een muur staat. Het is een tekst die Wees meester en vormgever van je vers
het midden houdt tussen een grimmige mop en een (Vrij naar Nietzsche.) Geen medium geeft een dichter
graatmager gedicht van Jan Arends (1925-1974) – de zoveel vrijheid om dingen te doen die in gedrukte vorm
lezer kent wellicht zijn beroemde regels: onuitvoerbaar of peperduur zouden zijn. Er is, behalve het
formaat, geen enkele beperking aan wat je laat zien, in
Ik hoeveel kleuren en in welke vorm. De ideale Instagram-
schrijf gedichten dichter is ook fotoredacteur en typograaf.
als dunne bomen.
Hou de reacties bij
Wie Op Instagram kun je aan de hartjes en commentaren per
kan zo mager gedicht zien hoeveel mensen het leuk vonden. Het be-
praten wustzijn waar een ‘papieren’ dichter bundels lang over
met de taal doet, heeft een Insta-dichter na het plaatsen van een
als ik? dozijn gedichten: wat slaat aan, wat niet, en hoe komt
dat? Vervolgens is het natuurlijk aan jezelf wat voor dich-
Zoals gezegd: omdat Instagram geen ander filter heeft ter je wilt zijn: een publieksbehager of een dichter die zo
ONZE TAAL 2021 — 4 meeste Insta-dichters waarschijnlijk andere literaire Steel zoveel je kunt en doe het daarna beter
dan de eis dat de gebruiker toegang heeft tot een smart-
snel mogelijk zo weinig mogelijk lezers wil overhouden –
phone, kun je er van alles tegenkomen. Hoewel de
maar dan wel precies de goede.
helden hebben dan ik, moet ik toch geregeld denken
Je struikelt over de Insta-dichters die hun eigen hand-
aan ‘papieren’ dichters die hun meesterschap konden
schrift, oude schrijfmachines, lettertangen etc. gebruiken.
laten zien op een klein oppervlak, zoals voornoemde Jan
Arends. De echo, of beter gezegd: het duistere levens-
aan toe waardoor je werk direct herkenbaar is. Een goed
gevoel van zijn werk, kom je af en toe tegen, bijvoor-
voorbeeld is @vervlogen (Elianne van Elderen) 8 , die
beeld in de gedichten van @joeldicht 6 . Doe gerust wat de rest doet, maar voeg er iets unieks
En zo ontkom ik, als vijftiger die zich nog een wereld collages maakt van tekstblokjes op foto’s.
24 zonder computers kan herinneren, niet aan associaties