Page 20 - OnzeTaal_april2021_HR

“Met aanpassingen op structuurniveau win je pas
écht de slag om begrijpelijkheid”, denkt hij. Een jurist
heeft geleerd om in een ‘trechtervorm’ te schrijven: hij
introduceert eerst allerlei zaken, maakt dan een juridi-
sche analyse en komt ten slotte tot een oordeel. Dat kun
je volgens Verburg beter omdraaien en er een piramide
van maken: eerst het oordeel, dan de onderbouwing. De
keus voor de piramide maakt een juridische tekst niet
ingewikkelder. “Ik denk dat je door die aanpak zelfs
strakker gaat schrijven.” Verder helpt een overzichtelij-
ke lay-out met duidelijke kopjes die de tekst indelen. En
wetsartikelen kun je beter niet in een brief aan een bur-
ger opnemen.
RESULTATEN
Het zijn allemaal nuttige adviezen. Tips vind je ook terug
in de talloze initiatieven van gemeenten om hun ambte-
naren duidelijker te laten schrijven. De site van Direct
Duidelijk geeft daarvan allerlei voorbeelden. Zo begint
de Schrijfwijzer van Oss als volgt: “De gemeente Oss
schrijft in Klare Taal. Schrijven in Klare Taal kost veel
tijd, moeite en energie. Wij zijn er sinds 2011 mee bezig.”
Maar wat is nu het effect als tekstschrijvers en amb-
tenaren zich aan de tips voor ‘duidelijke taal’ houden? Er
is weliswaar veel onderzoek gedaan naar de leesbaarheid
van teksten, maar resultaten van praktische toepassin-
gen van richtlijnen zijn er maar weinig. In het vorige
nummer van Onze Taal noemt Jorien Marcus het effect
van aanpassingen in brieven van de gemeente Den
Bosch. Betalingsachterstanden liepen drastisch terug.

Gedichten in eenvoudige taal De wijzigingen zaten vooral in de indeling van de brief:
kolommen met cijfers in plaats van een lap tekst met
De Vlaamse organisatie Wablieft maakt zich al financiële termen.
decennia sterk voor duidelijke taal. Ze publiceert In Oss zijn de resultaten ook “heel duidelijk”, zegt de
wekelijks Wablieft, een krant in begrijpelijke taal projectleider Klare Taal, Theodora Verploegen: “Op een
voor 10.000 abonnees. De organisatie geeft ook onduidelijke brief over belastingen konden op een och-
tekstadviezen en trainingen voor duidelijk schrijven. tend wel vierduizend telefoontjes binnenkomen. Dat is
Daarnaast is er een uitgebreid Wablieft-fonds van niet meer voorgekomen.” Dat klinkt goed, maar onaf-
boeken in duidelijke taal. In 2020 verscheen bij uit- hankelijk onderzoek naar de resultaten in Oss is er niet
geverij Vrijdag de eerste Wablieft-gedichtenbundel: gedaan.
Ik vouw een boot van wit papier. Daarin staan veertig
gedichten van onder anderen Hans Andreus, Herman SUBTIELE AANSPORINGEN
de Coninck, Judith Herzberg en Joke van Leeuwen, Uit België is wél een onderzoek bekend naar effecten van
die volgens de site van Wablieft “heel mooi én een- aanpassingen. In 2016 deed dagblad De Standaard verslag
voudig zijn”. Van de Gentse dichter David Troch is van een grootschalige studie naar brieven van de Belgi-
deze bijdrage opgenomen, geheel bestaand uit een- sche belastingdienst. Die werd uitgevoerd door twee
lettergrepige woorden: Belgische wetenschappers van de universiteit van Oxford
en de London School of Economics. Daaruit bleek dat
kaart kleine aanpassingen in aanmaningen grote gevolgen
hadden. In brieven gebruikte de fiscus bijvoorbeeld een
haar rug is een kaart
van een stad die ik niet ken.
waar ben ik? waar wil ik heen? Kleine aanpassingen in
aanmaningen blijken
mijn pink zingt van zij grote gevolgen te hebben.
ONZE TAAL 2021 — 4 huis na huis rijst op. vriendelijker toon en de wanbetaler werd met de naam
naar zij, legt laan na laan aan,
danst in het rond voor plein en park.

slaap ik in dit of dit bed?
aangesproken. Verwijzingen naar wetsartikelen werden
waar voelt haar huid het zachtst?
ik plant een duim bij haar dij:
ringen”, bijvoorbeeld door te vermelden hoeveel men-
sen hun belasting wél op tijd betaalden. Het loonde.
wij zijn hier. ze lacht me toe. geschrapt. Ook stonden in de brieven “subtiele aanspo-
ik lees haar goed. Meer dan 18 miljoen euro aan achterstallige betalingen
20 werd sneller geïnd.