Krijgen windrichtingen een hoofdletter?

De namen van de windrichtingen zijn met kleine letters:

• De wind komt uit het noorden.
• Moslims bidden in Nederland naar het oosten.
• We rijden naar het zuiden.
• Den Haag ligt in het westen van Nederland.

Zuid-Frankrijk, Verre Oosten e.d.

In enkele specifieke gevallen krijgen windrichtingen wél een hoofdletter.

Dat is om te beginnen het geval als de windrichting of windstreek deel uitmaakt van een aardrijkskundige aanduiding: Amsterdam-West, Zuid-Frankrijk, Oost-Duitsland, Zuidwest-Spanje, enz.

Dat geldt overigens ook voor (richtings)bepalingen als midden, centraal, boven en stad: Midden-Amerika, Centraal-Afrika, Mexico-Stad, enz.

Een windrichting kan ook als ‘los’ woord – soms met een bijvoeglijk naamwoord ervoor – een specifiek geografisch, economisch of politiek gebied aanduiden. Ook dan komt er een hoofdletter. Een aantal veelvoorkomende voorbeelden:

• het Westen: West-Europa en Noord-Amerika samen;
• de tegenstelling tussen Noord en Zuid;
• het Nabije Oosten, het Midden-Oosten, het Verre Oosten;
• het (Hoge) Noorden: Noorwegen, Finland en Zweden of Groningen, Friesland en Drenthe;
• het Wilde Westen (in de Verenigde Staten).

Oosters, westers, zuidelijk, noorderling

Afleidingen als oosters, westers, zuidelijk en westerling zijn altijd met kleine letters: niet-westerse allochtonen, oosterse muziek, het zuidelijk halfrond, zuidelijk Europa, in noordelijke richting, oosterlingen en westerlingen.

Zuidelijk Afrika wordt vaak wel met een hoofdletter geschreven als een specifiek gebied in de zuidelijke helft van Afrika bedoeld wordt (zie ook Wikipedia). Deze aanduiding is ontstaan ter onderscheiding van Zuid-Afrika, dat een land aanduidt. Overigens is zuidelijk Afrika zeker niet fout.

Zuid-Afrikaans, Oost-Vlaming e.d.

Afleidingen van namen als Zuid-Afrika, Zuid-Frankrijk en Oost-Vlaanderen behouden de beide hoofdletters en het streepje: Zuid-Afrikaans, Zuid-Afrikaan, Zuid-Frans, Oost-Vlaams, Oost-Vlaming. Zie voor meer uitleg en voorbeelden deze pagina.