Wat is juist: onmiddelijk of onmiddellijk?

Onmiddellijk bestaat uit on- en middellijk. Middellijk betekende letterlijk ‘via een middel’, oftewel: ‘indirect’. Het bestaat uit het grondwoord middel en het achtervoegsel -lijk. Onmiddellijk betekent dus eigenlijk ‘zonder bemiddeling, rechtstreeks’ en vandaar: ‘meteen, direct’.

De foute spelling onmiddelijk komt vaak voor, waarschijnlijk doordat er zoveel woorden bestaan die op -elijk eindigen, zoals onverbiddelijk, kennelijk en onhebbelijk.

Het achtervoegsel -lijk

Met het achtervoegsel -lijk kun je allerlei bijvoeglijke naamwoorden of bijwoorden vormen. Vaak komt er een -e- tussen het grondwoord en -lijk te staan, omdat dat de uitspraak makkelijker maakt: ogenblikkelijk, afschuwelijk, appetijtelijk, enz. Die extra -e- komt er niet als het grondwoord in de laatste lettergreep al een ‘stomme e’ heeft, zoals in kinderlijk, openlijk en ook onmiddellijk en adellijk. (Het is dus niet: ‘kinderelijk’, ‘openelijk’, ‘onmiddelelijk’ en ‘adelelijk’.)