Wat is goed: op de bres springen/staan voor iemand of in de bres springen/staan voor iemand?

Op de bres en in de bres zijn allebei mogelijk. In/op de bres springen voor iemand betekent ‘iemand te hulp komen, steunen’, ‘iets/iemand verdedigen’. In/op de bres staan voor iemand betekent iets meer ‘bereid zijn om iemand te helpen, klaarstaan om iemand te steunen’.

Een bres is een gat in een verdedigingsmuur. De uitdrukkingen zijn afgeleid van wat er vroeger gebeurde bij een gevecht bij een vestingsmuur. Als daar een gat (een bres) in was geschoten, sprongen de dappersten naar voren om het als eersten tegen de vijand op te nemen. Zo beschermden zij de anderen. Zij sprongen/stonden dan in het gat, of op de overblijfselen van de muur.

Verschillende naslagwerken maken het volgende onderscheid: in de bres springen en op de bres staan. In de praktijk lijkt dat verschil niet te worden aangehouden.

Een verschil is wel dat op/in de bres springen wat acuter en actiever overkomt en daardoor goed past bij het concreet helpen van iemand. Op/in de bres staan heeft vooral het betekeniselement ‘klaarstaan, bereid zijn (om iemand te helpen)’ in zich.

Een paar voorbeelden:

Toen hun buren beiden ziek waren, sprongen zij voor hen in de bres.
De trainer sprong op de bres voor zijn spits, die er volgens sommigen niets van zou kunnen.
Ze stonden altijd op de bres voor een rechtvaardiger wereld.
Onze vereniging heeft steeds in de bres gestaan voor het behoud van de natuur in ons land.