Wanneer gebruik je chic en wanneer chique? En is sjiek ook goed?

Chic is goed als je ‘sjiek’ zegt of hoort: een chic hotel. Chique is de verbogen vorm, die als ‘sjieke’ klinkt: chique hotels. Volgens de officiële spelling is sjiek onjuist, maar als informele vorm (zoals in sjiek de friemel) komt sjiek geregeld voor.

In een chic hotel, een chic pak, chique hotels en een chique jurk betekent chic ‘mooi en verfijnd’, ‘prachtig en smaakvol’.

Het Frans kent alleen de vorm chic. In het Nederlands is dat ook de basisvorm. Het is de onverbogen vorm, die klinkt als ‘sjiek’:

Het was een chic diner.
Wat een chic hotel.
Zo! Chic pak!
De jurk stond chic.

Als je er een e achter moet zetten, omdat je ‘sjieke’ zegt, zou de spelling chice tot de verkeerde uitspraak ‘sjiese’ leiden. Daarom heeft men er in het Nederlands lang geleden de Frans aandoende verbogen vorm chique bij verzonnen:

Maren kocht een chique jurk.
Wat een chique hotels.
Een chique meneer nam plaats.
Dat chique jasje is bij de stomerij.

Sjiek(e)

Naast chic/chique komt de informele variant sjiek ook geregeld voor. Bijvoorbeeld in zinnen als ‘We zijn lekker sjiek uit eten geweest’ en ‘Wat een sjieke tas heb je!’ Ook wordt sjiek weleens ironisch of grappend gebruikt: ‘Nounou, sjiek de friemel, hoor!’ Volgens de officiële spelling moet je altijd chic of chique schrijven, maar wat ons betreft kun je in informele teksten ook gerust voor sjiek(e) kiezen.

Chiquer, chicst

De vergrotende trap van chic/chique krijgt een q: chiquer. de overtreffende trap juist weer een c: chicst.

Dit hotel is nog chiquer dan het vorige.
Ik ga nog proberen mijn bezwaar op een chiquere manier te verwoorden.
Dat jasje staat je het chicst.
Dat is de chicste jurk die ik ooit gezien heb.

Chique in het Frans?

De vorm chique bestáát in het Frans trouwens wel, maar alleen als zelfstandig naamwoord in de betekenis ‘pruimtabak’. In het Nederlands wordt dat juist als sjiek geschreven.