Wat is het best: behartigenswaardig of behartenswaardig?

Behartigenswaardig en behartenswaardig betekenen allebei ‘de moeite waard om ter harte te nemen of te steunen’, ‘nuttig’. Bijvoorbeeld: 

• Dat lijkt me een behartigenswaardige conclusie. 
• Dat lijkt me een behartenswaardige conclusie.
• Op bladzijde tien staat een behartigenswaardige column. 
• Op bladzijde tien staat een behartenswaardige column. 

Behartigen

In de twintigste eeuw raadden taaladviesboeken lange tijd aan alleen behartigenswaardig te gebruiken. Behartigenswaardig bestaat uit het werkwoord behartigen (‘ter harte nemen, met toewijding verzorgen’) en het bijvoeglijk naamwoord -waardig. Vergelijkbaar zijn aanmoedigenswaardig en verdedigingswaardig.

Beharten

Er heeft een werkwoord beharten (‘zich iets ter harte nemen’) bestaan. Het is mogelijk daar behartenswaardig van af te leiden, net zoals van lezen het bijvoeglijk naamwoord lezenswaardig is afgeleid. Toch is behartenswaardig waarschijnlijk van oorsprong een verkorting van behartigenswaardig. Het is namelijk onwaarschijnlijk dat de stam van het al eeuwen verouderde beharten opduikt in een woord dat ‘pas’ in de negentiende eeuw in gebruik komt.

Opvallend is wel dat in een krant uit 1827 beide woorden al voorkomen: “Het is zeer mogelijk, dat zoodanig iemand zeer onderhoudend kan zijn, en dat er menig behartigenswaardig woord over zulk een boek (...) kan gesproken worden; het is zelfs waarschijnlijk, dat onder dat behartenswaardige vele bruikbare bouwstoffen voor eene recensie zullen gevonden worden.”