Wat betekent volgens Bartjens en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Volgens Bartjens betekent meestal iets als ‘als je rechttoe-rechtaan doorredeneert’. Het komt voor in zinnen als ‘Ze moeten er volgens Bartjens allang zijn aangekomen’ (= ‘als je een rekensom maakt van de afstand die ze moesten afleggen en de verstreken tijd’). Volgens Bartjens betekent volgens Van Dale (2005) ook ‘zo nauwkeurig mogelijk berekend’.

Wie was deze Bartjens? Dat was de schoolmeester Willem Bartjens, die in 1569 in Amsterdam werd geboren en in 1638 in Zwolle overleed. Hij schreef in 1604 het boek De Cijfferinghe, dat een voor die tijd volledig nieuwe rekenmethode bevatte. Het werd vele malen herdrukt en aangevuld. Nederlandse kinderen hebben twee eeuwen lang met dit boekje leren rekenen. Daardoor kon volgens Bartjens een gevleugelde uitspraak worden.

Joost van den Vondel schreef in 1606 of 1607 een lofdicht op Bartjens, dat in latere edities in De Cijfferinghe werd opgenomen.

Uitdrukkingen met historische personen

Andere uitdrukkingen met de naam van een historisch persoon erin zijn:

• praten als Brugman
• jongens van Jan de Witt