Wat betekent jongens van Jan de Witt en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Met jongens van Jan de Witt worden flinke mensen bedoeld: mensen op wie je kunt bouwen en die de handen uit de mouwen steken.

Volgens de spreekwoordenboeken is de Jan de Witt in deze uitdrukking oorspronkelijk niet de bekende zeventiende-eeuwse staatsman Johan de Witt (1625-1672), maar de Duitser Johan de Werd. De Werd werd omstreeks 1600 geboren in het plaatsje Büttgen. In de Dertigjarige Oorlog klom hij op van soldaat tot veldmaarschalk. Hij stond bekend als een van de meest onverschrokken legeraanvoerders. Dat hij alleen flinke en dappere soldaten in zijn leger had, sprak voor zichzelf.

De naam van Johan de Werd werd door Nederlanders al snel in verband gebracht met zijn tijdgenoot in de Nederlanden, de politicus Johan (Jan) de Witt. Zo kon de naam Jan de Witt terechtkomen in de uitdrukking jongens van Jan de Witt, terwijl het eigenlijk jongens van Jan de Werd zou moeten zijn.