Is het cadeau of kado? En cadeautje of kadootje?

In de officiële spelling is alleen cadeau juist. Toch komt kado (en zeker het verkleinwoord kadootje) in de praktijk ook vaak voor, met name in informele teksten. In onze Spellingwijzer Onze Taal en op Spellingsite.nu is daarom naast cadeau de alternatieve spelling kado opgenomen (met de toevoeging ‘informeel’). Wie niet aan de officiële spelling gebonden is (alleen mensen werkzaam bij de overheid en in het onderwijs zijn dat wel), kan gerust het informelere kado gebruiken.

Cadeau komt uit het Frans. Veel Franse leenwoorden die heel gebruikelijk zijn, worden na verloop van tijd vernederlandst: zo is het Franse parapluie vernederlandst tot paraplu en millionnaire tot miljonair. Soms worden de Franse én de vernederlandste spelling officieel goedgekeurd. Dat is bijvoorbeeld het geval bij bloes/blouse en boeket/bouquet: al deze spellingvarianten staan in het Groene Boekje, de officiële spellinglijst. Wat ons betreft had dit bij cadeau/kado ook prima het geval kunnen zijn. Officieel is echter alleen cadeau juist. 

De officiële spelling is altijd cadeau geweest. Ook in de tijd dat veel woorden naast een ‘voorkeurspelling’ een ‘toegelaten spelling’ kenden (de periode 1954-1995), was alleen cadeau officieel juist. Wel namen het woordenboek van Verschueren in de achtste druk (1979) en het Kramers Groot Woordenboek in de tweede druk (1986) kado op met de vermelding “niet-officiële spelling van cadeau”, en vermeldde de Grote Koenen (1986) het woord kadotheek (“bazar, winkel waar allerlei (geschenk)artikelen te vinden zijn”).

Kado en kadootje kwamen al in de negentiende eeuw af en toe voor als informele variant van cadeau(tje). Bijvoorbeeld in een gedichtje van Bernhard van Meurs uit 1894, geschreven om kroonprinses Wilhelmina te feliciteren: “Daorum stuurt ze aon stokoud grootje / Oew portretjen as kadootje.” Waarschijnlijk werd de spelling kado pas in de jaren zestig of zeventig van de twintigste eeuw echt gebruikelijk, toen ook spellingen als aksie en kompjoeter opkwamen. Een woord als aksie wordt niet meer gebruikt, maar kado heeft wat ons betreft zijn bestaansrecht als informele variant ruimschoots bewezen.

Voor de volledigheid: de verkleinvorm en het meervoud van cadeau zijn cadeautje en cadeaus (niet cadeaux of cadeau’s), en die van kado zijn kadootje en kado’s.