Wat is goed: ‘Het echtpaar was idolaat van zijn kind’ of ‘Het echtpaar was idolaat van hun kind’?

In ‘Het echtpaar was idolaat van hun kind’ lijkt de meervoudsvorm hun niet te passen bij het echtpaar. Toch is deze zin mogelijk. Je kunt dus met het meervoudige bezittelijk voornaamwoord hun verwijzen naar het enkelvoud het echtpaar. Dat komt doordat je meteen denkt aan de twee personen waaruit het echtpaar bestaat.

In ‘Het echtpaar was idolaat van zijn kind’ is zijn grammaticaal gezien goed: het bezittelijk voornaamwoord zijn verwijst naar het het-woord echtpaar. Toch krijgt deze zin niet de voorkeur, omdat hij vreemd klinkt.

De Algemene Nederlandse Spraakkunst (ANS, 1997) geeft de vergelijkbare voorbeeldzin ‘De bevolking kwam in opstand toen hun loon werd gehalveerd.’ Hun verwijst hier, net als in de bovenstaande zin, naar de personen die bedoeld zijn met het verzamelbegrip de bevolking. De ANS spreekt dan van een “buitentekstelijke verwijzing”. Daarmee is bedoeld: je verwijst met hun naar de mensen om wie het gaat, ook al staat dit meervoud mensen niet in de zin. Dat komt vaker voor bij begrippen als bevolking, bestuur, delegatie, gemeenteraad, het (echt)paar en het stel, want hier zijn altijd meer personen mee bedoeld. Nog een paar voorbeelden uit de ANS:

• Het was niet zo leuk voor het bestuur, maar uw correspondent zat te ver weg om hun gezichten te zien.
• In Bonn is een delegatie van het Poolse parlement gearriveerd, voor besprekingen met hun Duitse collega' s.
• Het prinselijk paar en hun kinderen brachten een bezoek aan de dierentuin.

Het echtpaar dat zich heeft aangemeld

In bijvoorbeeld ‘Daar staat het echtpaar dat zich als eerste heeft aangemeld’ is dat trouwens prima. Nu is het niet nodig om nadruk te leggen op het feit dat het echtpaar uit twee personen bestaat. Dat is hier een betrekkelijk voornaamwoord. ‘Daar staat het echtpaar die zich als eerste hebben aangemeld’ geldt als een fout. Natuurlijk denken we ook hier uiteindelijk aan twee personen, maar de verwijzing naar die personen is hier niet zo belangrijk.

Ook ‘Daar staat het echtpaar die zich heeft aangemeld’ (met het enkelvoud heeft), geldt als een fout. Volgens de taalnorm moet je met dat verwijzen naar het het-woord echtpaar.