teerling

Citaat

“Na een lange en moeizame formatieperiode is het uitgerekend een Vlaamse nationalist die de Belgische staat redt. ‘Alea jacta est’, schreef formateur Bart De Wever (N-VA) vrijdagavond laat op X, ‘de teerling is geworpen’.”
(Bron: ‘De Wever aan het roer: welke koers vaart de nieuwe regering in België?’, Annelies Bontjes, Trouw, 1 februari 2025)

Betekenis

dobbelsteen

Uitspraak

teer-ling

Woordfeit

Teerling is een ander woord voor dobbelsteen, dat vrijwel alleen nog voorkomt in de uitdrukking ‘De teerling is geworpen.’ Daarmee wordt bedoeld dat er een belangrijk en onomkeerbaar besluit is genomen, waarvan de gevolgen maar geaccepteerd moeten worden.

De uitdrukking is een vertaling van het Latijnse ‘Alea iacta est’ (ook wel gespeld als ‘Alea jacta est’), een uitspraak die Julius Caesar gedaan zou hebben in 49 voor Christus. Deze Romeinse heerser nam toen een belangrijk besluit dat in feite neerkwam op een oorlogsverklaring aan de Romeinse staat; zie voor meer informatie deze pagina op onze website. De uitdrukking drukt zoiets uit als ‘op hoop van zegen’ of ‘er is geen weg meer terug’, iets wat bij het dobbelspel ook vaak het geval is – vandaar Caesars associatie met de dobbelsteen.

Het woord teerling luidde aanvankelijk teerning of terning. Dit is afgeleid van het Franse terne, dat ‘dobbelspel, worp met drie stenen’ betekent; het is gebaseerd op het Latijnse terni: ‘per drie, drie bij elkaar’. Dat woord is afgeleid van ter, ‘driemaal’, dat verwant is aan tres, het Latijnse woord voor ‘drie’.