ontrieven

Citaat

“In de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog was het toelatingsbeleid van Europese landen voor joodse ‘migranten’ uit Duitsland ten minste zo restrictief als het Europese migratiebeleid nu. Behalve dat regeringen nazi-Duitsland, een belangrijke handelspartner, niet wilden ontrieven, was ze er alles aan gelegen om een aanzuigende werking te voorkomen.”
(Bron: Vergeetgaten – Linda Polman, De Groene Amsterdammer, 20 februari 2019)

Betekenis

hinderen, ongemak veroorzaken, (het) lastig maken

Uitspraak

[ont-rie-vuhn]

Woordfeit

Ontrieven is het tegenovergestelde van gerieven, dat ‘schikken, goed uitkomen’ kan betekenen, en ook ‘helpen, van dienst zijn, ter wille zijn’. Het voorvoegsel ont- heeft hier dus een ontkennende functie. (Dat is niet altijd het geval; zie de pagina over ont- elders op onze website.)

Gerieven is een afleiding van gerief, dat in eerste instantie ‘gemak, comfort’ betekent. Een andere betekenis, die in België veel gewoner is dan in Nederland (zie ook Taaladvies.net), is ‘benodigdheden, gerei’. Andere bekende afleidingen van gerief zijn ongerief (‘ongemak, hinder’) en gerieflijk (‘comfortabel, behaaglijk’).

Over de herkomst van gerief is verder niet veel bekend. In de Middeleeuwen kwam de variant gerijf veel voor. Waarschijnlijk is er een verband met het middeleeuws Nederlandse woord rijf/rive, dat ‘overvloedig’ betekende. (Dat woord heeft overigens niets te maken met rijf in de betekenis ‘hark’ of het bijbehorende werkwoord rijven.)