maculadegeneratie

Citaat

“Judi Dench verliest steeds meer van haar zicht. De Britse actrice (…) lijdt aan maculadegeneratie.”
(Bron: Judi Dench herkent door oogziekte bijna niemand meer – Nu.nl, 1 december 2025)

Betekenis

oogziekte waardoor de gezichtsscherpte afneemt

Uitspraak

ma-ku-la-dee-gee-nuh-ra-(t)sie

Woordfeit

In elk van onze ogen zit de ‘gele vlek’, die in medisch Latijn macula lutea heet. Dit deel van het oog is van groot belang voor scherp zicht en kleurwaarneming. Als we ouder worden en ons lichaam slechter gaat functioneren, spreken medici van degeneratie, oftewel ‘achteruitgang, verslechtering, aftakeling’. In het geval van de gele vlek, de macula (lutea), heet dit maculaire degeneratie of maculadegeneratie. Overigens heeft macula ook een andere medische betekenis.

Macula is Latijn voor ‘vlek’ (in het algemeen). Daarbij hoort ook maculatus/maculata: ‘gevlekt’ of ‘bevlekt’. Dat is nog te vinden in het Engelse immaculate, dat ‘onbevlekt’ of ‘vlekkeloos, onberispelijk’ kan betekenen. Uit maculatus is in het Italiaans macchiato voortgekomen; latte macchiato (opgeschuimde melk met espresso) is dus eigenlijk ‘gevlekte melk’.

Degeneratie en degenereren komen via het Frans van het Latijnse werkwoord degenerare. Dat is met het voorvoegsel de-, dat een tegenstelling uitdrukt, afgeleid van generare, dat onder meer ‘voortbrengen, ontwikkelen’ betekent.