Wat betekent je de tandjes werken en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Je de tandjes werken betekent ‘heel hard werken’. Je kunt je bijvoorbeeld ook de tandjes leren, trainen en zoeken, en je de tandjes vervelen en je de tandjes schrikken.

Waarschijnlijk vervangt de tandjes de ziekten de tyfus of de tering. In plaats van een ziekte te noemen, gebruik je dus een ‘onschuldig’ woord dat ook met een t begint.

Zich de tandjes werken, leren, enz. sinds 2010 voor in Van Dale. Taalkundige Piet van Sterkenburg noemde de uitdrukking in een lezing die hij gaf in 1997 als een voorbeeld van ‘20ste-eeuwse uitdrukkingen’. Helaas gaf hij geen informatie over de herkomst. In Vlaanderen is de uitdrukking niet of nauwelijks bekend.

We kunnen ons niet alleen de tandjes, de tyfus, de touwtyfus en de tering werken, maar er zijn nog meer echte of fictieve ziekten die gebruikt worden in combinatie met werken (of schrikken, enz.). De meestvoorkomende zijn: het apelazarus, het apezuur, het leplazarus, de pokken, de pestpokken, de pleuris en het schompes.