Wat betekent een zeperd halen en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Een zeperd (ook wel een zeper) is iets negatiefs. Het kan onder meer ‘mislukking’, ‘afgang’ en ‘financiële strop’ betekenen. Een zeperd halen is dus niet best: iets mislukt, je verliest bij sport of spel, je verliest je geld, enz.

De herkomst van zeperd is helaas niet duidelijk. Mogelijk is het afgeleid van het Jiddische zeibel of seibel. Dit woord gaat weer terug op het Hebreeuwse zebhel, dat ‘mest, drek’ betekent. Maar misschien is er ook een verband met inzepen (‘met zeep insmeren bij een wasbeurt’). In figuurlijke zin kon dat betekenen ‘iemand flink onder handen nemen, afstraffen, een nederlaag laten lijden’. Zeperd heeft volgens het Woordenboek der Nederlandsche Taal de betekenis ‘iets wat hard aankomt’. Daarvan afgeleid zijn de betekenissen ‘oplawaai, pak slaag’, ‘nederlaag’ en ‘hevige regenbui’. Misschien is het Jiddische zeibel beïnvloed door het Nederlandse inzepen. Dan zou zeperd een voorbeeld zijn van volksetymologie.

De woordenboeken vermelden bij zeperd verschillende combinaties met werkwoorden:

• iemand een zeperd geven (‘iemand (financieel) bedriegen’, ‘iemand afsnauwen’, ‘iemand een pak slaag geven’
• een zeperd krijgen (‘(financieel) bedrogen worden’)
• een zeperd halen (‘mislukken, verliezen’)