Wat betekent je ergens op laten voorstaan en waar komt deze uitdrukking vandaan? 

Je ergens op laten voorstaan betekent: ‘laten zien hoe trots je ergens op bent, ergens mee pronken, ergens prat op gaan’. Bijvoorbeeld: ‘Onze bakker laat zich erop voorstaan het beste brood van de stad te bakken.’ Dat houdt in dat die bakker vol trots reclame maakt voor zijn brood als het beste brood van de stad.

Het werkwoord voorstaan heeft verschillende betekenissen. Een van de oudste is ‘iemand voor de geest staan, als kennis bij iemand aanwezig zijn’. Zo was indien het mij recht voorstaat (‘als het mij goed voorstaat’) een vaste uitdrukking met de betekenis: ‘als ik het bij het rechte eind heb’, ‘als ik het goed begrijp’.

Vanaf de zestiende eeuw betekende je iets voorstaan ook ‘je iets voorstellen, je iets – terecht of onterecht – inbeelden’. Een zin als ‘Wat laat hij hem [= zich] voorstaan?’ betekende ‘wat maakt dat hij zich dit inbeeldt?’, oftewel: ‘wat denkt hij wel niet?’

Vanaf de achttiende eeuw kwam je ergens op laten voorstaan in gebruik. Daarmee werd bedoeld dat je je ‘inbeeldt’ dat je ergens heel goed in bent. Als je je erop laat voorstaan het beste brood te bakken, ben je dus misschien iets té overtuigd van je kwaliteiten als bakker. Het is goed mogelijk dat je echt een goede bakker bent, maar de beste …?

Je ergens op voorstaan

Een nieuwere variant van deze uitdrukking is je ergens op voorstaan (zonder laten dus). ‘Onze stad staat zich erop voor een gastvrije stad te zijn’ betekent iets als ‘onze stad is er trots op zichzelf een gastvrije stad te kunnen noemen’. Deze nieuwe variant kan nog niet voor iedereen door de beugel, maar hij is zeker in opmars.

Meer lezen?

• Woordenboek der Nederlandsche Taal  
• P. Weiland, Nederduitsch taalkundig woordenboek (1810)
• Ton den Boon (hoofdredacteur Van Dale) in zijn column in Trouw