Wat betekent het vege lijf redden en waar komt deze uitdrukking vandaan? 

Het vege lijf redden betekent ‘vluchten om te voorkomen dat je gewond raakt of zelfs gedood wordt’. Bijvoorbeeld: ‘De schipper heeft tijdens de aanvaring het vege lijf weten te redden door overboord te springen.’ De uitdrukking wordt ook vaak ironisch gebruikt in situaties waarin er geen echt gevaar dreigt. Bijvoorbeeld: ‘Het krioelde er van de muggen, dus we renden naar binnen om het vege lijf te redden.’ Dan betekent het vege lijf redden niet meer dan ‘voorkomen dat we muggenbeten opliepen’.

Veeg is in deze uitdrukking een oud bijvoeglijk naamwoord dat ‘onheilspellend’ en ‘de ondergang nabij, in levensgevaar’ betekent. Het komt zeker al sinds de dertiende eeuw voor in het Nederlands, maar tegenwoordig alleen maar in de uitdrukkingen het vege lijf redden en een veeg teken.

Veeg is helemaal terug te herleiden tot het Protogermaans. Dat is de taal die aan de basis ligt van alle huidige Germaanse talen, waaronder het Nederlands, Duits en Engels. In het Protogermaans betekende faiha, faigja ‘vijandig’ en later ‘ten dode gedoemd, ten dode opgeschreven’. Die laatste betekenis ontstond doordat een vijand volgens het Oudgermaanse recht vogelvrij werd, omdat hij de vrede had verbroken. De vijand was dan ten dode opgeschreven: iedereen mocht diegene doden, zonder dat daar een straf tegenover stond.

Als je je vege lijf weet te redden, lukt het je dus net op tijd om je in levensgevaar verkerende lijf in veiligheid te brengen.