Wat betekent een blauwtje lopen en waar komt deze uitdrukking vandaan?

Een blauwtje lopen betekent dat iets wat je bij een ander voor elkaar wilt krijgen niet lukt: je krijgt de kous op de kop. Het kan hierbij bijvoorbeeld gaan om een verzoek dat je hebt gedaan en dat wordt afgewezen, of om een droombaan die aan je neus voorbijgaat. Vaak heeft het een specifiekere betekenis, namelijk dat degene op wie je verliefd bent, je duidelijk laat merken niet hetzelfde voor jou te voelen en je dus afwijst.

Een blauwtje is hier een verkorting van ‘een blauwe scheen’. Wie een blauwtje loopt, heeft dus in figuurlijk opzicht zijn scheen gestoten. Dat overkomt iedereen wel eens en het doet flink pijn. Zo kon de veel voorkomende pijnlijke blauwe plek op je scheenbeen hét symbool worden voor een afwijzing - iets wat ook vaak voorkwam en voorkomt.

Deze uitdrukking is al zeker zo’n vier eeuwen oud. Een blauwtje lopen werd vroeger specifiek gebruikt met betrekking tot een huwelijksaanzoek van een man dat door de vrouw werd afgewezen. In de zeventiende eeuw kwamen ook de varianten een blauwe scheen lopen en zijn scheen stoten al voor in de betekenis ‘afgewezen worden door een meisje’.

Het gebeurt vaker dat van een bijvoeglijk naamwoord (zoals blauw, droog en oud) een zelfstandig naamwoord wordt gevormd door er een verkleiningsachtervoegsel aan te plakken. Het geheel krijgt dan vaak een liefkozende of spottende bijklank. Denk aan een kleintje krijgen (‘een baby’), op een droogje zitten (‘niets te drinken hebben gekregen’) en een oudje (‘een oude man/vrouw’).