Waar komt een blauwtje lopen vandaan, en wat betekent het?

Een blauwtje lopen betekent dat iets wat je bij een ander voor elkaar wilt krijgen niet lukt: je krijgt de kous op de kop. Het kan hierbij bijvoorbeeld gaan om een verzoek dat je hebt gedaan en dat wordt afgewezen, of om een droombaan die aan je neus voorbijgaat. Vaak heeft het een specifiekere betekenis, namelijk dat de jongen of het meisje op wie je verliefd bent, je duidelijk laat merken dat hij/zij een relatie niet ziet zitten.

Een blauwtje is hier een verkorting van 'een blauwe scheen'. Wie een blauwtje loopt, heeft dus in figuurlijk opzicht zijn scheen gestoten en heeft daardoor dus een pijnlijke blauwe plek op zijn been. Deze "grappige elliptische uitdrukking" (aldus het Woordenboek der Nederlandsche Taal) is al zeker zo'n vier eeuwen oud. Een blauwtje lopen werd vroeger vaak specifiek gebruikt met betrekking tot een huwelijksaanzoek van een man dat door de vrouw werd afgewezen.

Het gebeurt vaker dat van een bijvoeglijk naamwoord (zoals blauw, klein, droog en oud) een zelfstandig naamwoord wordt gevormd door er een verkleiningsachtervoegsel aan te plakken. Het geheel krijgt dan vaak een liefkozende of spottende bijklank. Denk aan een kleintje krijgen ('een baby'), op een droogje zitten ('niets te drinken hebben gekregen') en een oudje ('een oude man/vrouw').