Page 32 - OnzeTaal_okt2020_HR

OPEN PODIUM

In ‘Open podium’ hebt u, lezers van Onze Taal, het voor het zeggen. Is u iets opgevallen? Wilt u iets kwijt?
Laat het ons weten: openpodium@onzetaal.nl (of: redactie Onze Taal, Paleisstraat 9, 2514 JA Den Haag).

KATERN op Snapchat bijvoorbeeld over de
WALTER PIER - WASSENAAR woordkunsten van collega-rapper Pierii:
“Besef deze lines ff...Dit is hard neef!”
nlangs sprak ik een journalist die De betekenis van beseffen is volgens
O en passant meldde dat ze bezig Van Dale “zich ten volle bewust zijn”,
was met een stuk voor het ‘woonkatern’ maar hier lijkt meer bedoeld: ‘iets tot je
van de nieuwssite Nu.nl. Daar keek ik laten doordringen’, in dit geval: de be-
van op. Heel even vroeg ik me af of tekenis van deze regels. ‘Beseffen’ is
Nu.nl – geheel tegen alle ontwikkelin- hier niet zoals gebruikelijk een passief
Charlie Chaplin in The Kid (1921). gen in de nieuwsbranche in – nu ook in proces, iets wat je overkomt, maar iets
een gedrukte versie verscheen, maar al actiefs: bewust nadenken over de bete-
DOVE FILM snel bleek dat ze het onderdeel ‘Wonen’ kenis van teksten.
SANDRA BAARS - WATERINGEN van de website bedoelde. Omdat rapper Boef ook het Engelse
De benaming katern voor zo’n afde- woord lines gebruikt, zou je kunnen
at je een doof persoon niet zomaar ling ligt wel enigszins voor de hand: denken dat zijn gebruik van beseffen
D ‘doofstom’ moet noemen, weten we katernen van dagbladen zijn tegen- misschien ook uit het Engels vertaald
zo langzamerhand wel. Stom betekent woordig, zeker als het om de zaterdag- is, maar in Engels hiphopjargon lijkt to
tenslotte ‘niet kunnen praten’, en wie krant gaat, vaak gewijd aan één onder- realise of to recognize in zulke gevallen
doof is, mankeert weliswaar iets aan zijn werp, zoals sport, economie of kunst niet gebruikelijk (eerder iets als ‘Get
oren, maar zeker niet per se aan zijn en cultuur – en nieuwssites hanteren these lines’).
spraak. Daarom was ik toch wel verbaasd meestal diezelfde indeling. En zo kan
toen ik die woorden doof en stom in een het dus gebeuren dat mensen, en zelfs
heel andere context verward zag worden. journalisten, gaan denken dat katern GEZIEN
Deze zomer zag ik The Kid, een Charlie ‘nieuwsafdeling’ betekent, in plaats van P.E.R. EVERS - AMSTELVEEN
Chaplin-film uit 1921. Een van de men- ‘aantal ineengevouwen bladen papier,
sen die de film hadden becommentari- bijvoorbeeld van een boek of krant’, et valt mij op dat mensen in mijn
eerd op de filmwebsite MovieMeter.nl zoals de woordenboekdefinitie luidt. H omgeving in mails steeds vaker
was er enthousiast over: “Voorzover ik Begrijpelijk, maar toch even wennen. gezien gebruiken in plaats van aange-
weet mijn eerste ‘dove’ film. Beviel me zien. Ook op het internet kom ik dit ge-
prima.” regeld tegen; een willekeurig voorbeeld:
Die stomme films worden wel vaker HIPHOPTAAL: BESEFFEN
‘doof’ genoemd op internet. Iemand zegt IJSBRAND WILDEMAN - AMSTERDAM Het bewaren van een kopie of scan
over een internetfilmpje op Dumpert.nl: van de bankpas is echter niet toe-
“Lijkt wel een dove film uit de jaren 20.” et valt mij op dat in de Nederland- gestaan, gezien er geen wettelijke
En iemand die klaagt over een niet func- H se hiphop het werkwoord beseffen grondslag ligt om deze te bewaren.
tionerend tv-kastje: “Hij geeft overigens een nieuwe toepassing lijkt te krijgen.
helemaal geen geluid. Niet hol, niet Ik zie dat rappers het in de gebiedende In Vlaanderen schijnt gezien in de bete-
zacht. Gewoon niks. Het is alsof je kijkt wijs gebruiken om het werk van ande- kenis ‘aangezien’ al gewoon te zijn; de
naar een ‘dove film’.” ren aan te prijzen. Rapper Boef schreef grote Van Dale noemt het: “BE; niet
Ik snap wel dat je de films uit de algemeen”. Ik hoop dat dit niet door-
jaren twintig niet ‘stom’ wilt noemen, zet, en dat aangezien van de ondergang
want ze zijn meestal erg onderhoudend, gered kan worden.
maar doof is dan misschien ook niet
helemaal de juiste term.
DOUTZIGHEID
JOS MAESSEN - OMMEN
ZEPERD VAN DE MAAND nlangs muntte schrijfster Saskia
O Noort op Twitter het woord dout-
Hebt u weleens een taalblunder begaan? Meld ons die zeperd dan zigheid. Ze gebruikte het voor een film-
via zeperd@onzetaal.nl, en maak kans op het enige echte Onze Taal-zeepje. pje waarin iemand een verband legt
tussen het covid-19-virus en de intro-
ONZE TAAL 2020 — 10 INE VAN DEN BOER - VOORBURG meer aan, dit soort doutzigheid”, rea-
TWIJFELAAR
ductie van 5G-masten. “Kan het niet
geerde ze. Het woord oogstte bijval op
n de jaren zeventig van de vorige eeuw reed ik met drie vrienden voor een
Twitter, waar ook te lezen was wat mo-
I vakantie naar Italië. Vlak voor de grens met Zwitserland zochten we in
del Doutzen Kroes hiermee te maken
Duitsland bij een Gasthof een slaapplaats. Een van ons ging naar binnen om te
heeft: zij vroeg zich deze zomer op de
informeren of ze nog twee kamers vrij hadden en kwam terug met de mede-
media en de farmaceutische industrie
deling: “Ze hebben wel een kamer, maar daar staan twee twijfelaars.” “Dan
wachten we toch tot die mensen besloten hebben?”, zei ik vol goede moed. sociale media af wat de overheid, de
allemaal verzwijgen over het corona-
Gelach was mijn deel. Daar heb ik geleerd dat een ‘twijfelaar’ ook een heel smal virus. Doutzigheid: een mooi nieuw
32 tweepersoonsbed kan zijn. woord, wat mij betreft. 