Page 28 - OnzeTaal_nov2020_HR

OPEN PODIUM

In ‘Open podium’ hebt u, lezers van Onze Taal, het voor het zeggen. Is u iets opgevallen? Wilt u iets kwijt?
Laat het ons weten: openpodium@onzetaal.nl (of: redactie Onze Taal, Paleisstraat 9, 2514 JA Den Haag).

DOPPEN zwoegen om van zijn pen te kunnen le- KIJKEN VAN GOH
A. OVING - OSS ven”. Dat is iets anders dan een koelie. ARIE SNOEK - ROTTERDAM
Die komt volgens Van Dale voor in de
e laatste tijd lees ik in recepten tropen, en is een “gehuurde, inlandse rij veel te horen op de radio de
D steeds vaker: ‘Dop (en halveer) arbeider, dagloner, sjouwer, m.n. voor V laatste tijd: kijken van goh, met
de sperziebonen.’ Maar dat is vreemd. de fabrieken, plantages, mijnen, enz.” allerlei varianten, zoals zien van goh en
Doppen betekent “van de dop ontdoen” Het woord wordt volgens Words Matter nadenken van goh. Je hoort het in zinnen
(Van Dale), en je gebruikt het voor wat nog steeds gebruikt als scheldwoord als ‘Dan moeten we gaan kijken van goh
je doet met bijvoorbeeld tuinbonen en voor mensen van Aziatische afkomst. zullen we het toch niet een beetje an-
erwten. Bij sperziebonen heb je het over Als inktkoelie niet meer kan, bete- ders doen’ of ‘Misschien is het tijd om
punten, in de betekenis “de punten af- kent dit dan dat cultuurbarbaar, dwerg- na te denken van goh moet het toch
nemen van”. staat, loonslaaf, pagekapsel en zigeuner- eigenlijk niet inclusiever’ of ‘Laten we
schnitzel ook taboe zijn? Moet dat eens zien van goh hoe pakken we dat
nou aan.’
dan cultuurwilde, kleinemensenstaat,
Foto: 123RF/marisha5 loonslaafgemaakte, bediendekapsel en en zorgt voor een slag om de arm. Als
De formulering heeft iets tastends,
Roma-schnitzel worden?
Qua inclusiviteit zijn we dan tenmin-

dat bedoeld is, dan is er op zich natuur-
ste politiek correct, om niet te zeggen
hypercorrect. Maar voor de taalcreativi- lijk weinig mis mee om zo te praten.
Maar ik vind het – het zal vast ook een
teit is dit natuurlijk jammer. kwestie van smaak zijn – wat omslach-
INKTKOELIE tig en ook wat weeïg klinken. Ik word er
PETER ZUIJDGEEST - SOEST altijd een beetje korzelig van.
BOTANIST
en kunsthistoricus toont zich op JAN KLERKX - MAASTRICHT
E LinkedIn verbaasd dat ik daar het DE VELE REDEN
woord inktkoelie gebruik. Niet dat ze dit et artikeltje van Peter-Arno B.J. MANSVELT BECK - AMSTERDAM
woord kent, maar ze kent het woord H Coppen over het woord neerlan-
koelie. “Ik houd me bezig met inclusief dicus in het juninummer van Onze Taal indelijk! Nadat ik al zo vaak ge-
taalgebruik, en deze term kan echt niet deed mij denken aan het vak dat ik ooit E hoord had: ‘een van de reden waar-
meer”, meent ze. Een tweede kunsthis- zelf studeerde, de botanie. Wij noemden om’ of ‘daar zijn meerdere reden voor’,
toricus valt haar bij met “Au”. onszelf toen ‘botanicus’, maar in de zonder dat ik precies kon vaststellen
De discussie over slaaf, neger, blanke, media zie en hoor ik nu alleen nog wie het zei en waar, was het vanavond
dwerg en zigeuner is mij bekend. Het maar botanist. Ik heb niet de illusie dat bingo: Bas Haring had het in het televi-
zijn “mogelijk gevoelige woorden in de deze ontwikkeling nog te stoppen is, sieprogramma Dit was het nieuws luid en
museale sector” uit de publicatie Words maar ik houd het toch maar op botani- duidelijk over “de vele reden” waarom
Matter (2018) van het Tropenmuseum cus. We noemen een scheikundige toch een of ander beleid niet deugde. Ik geef
en nog drie andere musea. Van kaffer, ook geen ‘chemist’? het inmiddels haast ouderwetse redenen
mongool en inboorling begrijp ik dat nog vijftig jaar voor het verdwenen zal
die als neerbuigend kunnen worden zijn uit de taal van alledag.
ervaren. Maar ínktkoelie?
Een inktkoelie is volgens de grote
Van Dale (2015) “iemand die hard moet LETT’EN
WALTER PIER - WASSENAAR
nlangs las ik in het dagboek van de
ZEPERD VAN DE MAAND O vergeten letterkundige Cornelis
Rijnsdorp de zinsnede “zelfs de toe-
Hebt u weleens een taalblunder begaan? Meld ons die zeperd dan schouwers lett’en er niet op”. Die apos-
via zeperd@onzetaal.nl, en maak kans op het enige echte Onze Taal-zeepje. trof midden in het woord letten maakte
me nieuwsgierig. Zou die daar bewust
HEKKEN geplaatst kunnen zijn om aan te geven
dat we daar een verleden tijd moeten
BEA VAN DER WERF - AMSTERDAM
ONZE TAAL 2020 — 11 M in brede zin wat betreft leeftijd en intelligentie. Zoals wellicht bekend tale Bibliotheek voor de Nederlandse
lezen? Een kleine speurtocht in de Digi-
ijn werkzame leven bestond uit het begeleiden van de ‘autistische mens’
Letteren bevestigde dat vermoeden:
heeft deze mens vrijwel altijd een sterke affiniteit met één bepaald onderwerp
er kwamen verschillende voorbeelden
waar hij of zij zich volledig op stort.
boven water, voor letten en ook voor

zetten: “De saamgezworenen zett’en
Zo had ik eens een jonge cliënt die helemaal bezeten was van hekken. “O
ja,” probeerde ik empathisch te reageren, “je bedoelt Heras-hekwerken, houten
grofweg in de periode 1850-1950 een
hekjes, schapenhekjes …” “Nee,” klonk het met een intonatie van ‘die is maf’,
“ik bedoel hacken, computers hacken!” het nu op de vlucht.” Die apostrof lijkt
niet ongebruikelijke leesaanwijzing te
Toen ben ik maar met pensioen gegaan. zijn geweest. Misschien iets om weer
28 terug in te voeren? 