Page 28 - 03 Onze Taal mei-juni THEMA Taal en dier 2025 HR

Dieren begrijpen

Toen we schrijfster Bibi Dumon Tak vroegen om gasthoofdredacteur
te worden van dit themanummer, wist ze één ding zeker: het móét
ook gaan over het onbegrip tussen mens en dier. Neem alleen al
dat incident met die wolf vorige zomer. Hoe kon het toch zo uit de
hand lopen?

Bibi Dumon Tak

Waarom we dieren

maar niet verstaan

p juli stond Nederland in lichterlaaie. snel mis. We begrijpen elkaar voor geen meter. We doen in
Niet door klimaatverandering, niet door de de communicatie eigenlijk alles precies verkeerd. Is het om-
aanvaarding van een omstreden wet, niet door dat we dieren niet willen begrijpen, of zijn we het verleerd?
Oeen cyberaanval uit Moskou, maar door een Onderling weten soorten vaak precies hoe ze met elkaar

wolf die een meisje beet. Er werd al langer voor gewaar- moeten omgaan, maar de mens is zo ontze end gericht op
schuwd en nu kregen die waarschuwers gelijk: de wolf was zichzelf en heeft zich zo afgewend van de andere levende
een schapenmoordenaar die niet thuishoorde in ons wezens op aarde, dat ze geen idee heeft wat dieren ons en
dichtbevolkte en gecultiveerde land vol vee. De wolf had elkaar te zeggen hebben.
het voor zichzelf verpest door zich te bemoeien met Taalkundige Leonie Cornips doet onderzoek naar
menselijke zaken. Hij behoorde schuw te zijn, maar in koeientaal. Zij ontdekte dat de ene koe meer praat dan de
plaats daarvan werd hij met de dag brutaler, en met die andere. En dat koeien die te veel praten soms door hun
beet in de zij van een onschuldige kleuter was hij een grens eigenaar voortijdig naar de slacht worden gebracht
gepasseerd. Het dier moest dood. vanwege hun vele taaluitingen. Cornips zag in een van de

stallen die zij onderzocht een koe die haar baas groe e en
Google Translate daarmee zijn aandacht zocht. De boer zag een hinderlijk
Als wij mensen de ander niet begrijpen omdat we verschil- dier dat hem op de zenuwen werkte, weg ermee. Triest,
lende talen spreken, proberen we elkaar via een tolk, een vond Cornips, omdat de vriendelijkheid van de koe niet
woordenboek of Google Translate alsnog te verstaan. We werd verstaan. Ze ontdekte ook dat het, toen ze erop ging

gaan ervan uit dat wat de ander te zeggen heeft, niet direct le en, vaker gebeurde. Dat koeien wegens hun gepraat weg
levensbedreigend is. Dat maken we op uit de toon en moesten voor ‘de dood’, zoals het slachthuis in vaktermen
lichaamshouding van de persoon die ons iets wil vertellen. wordt genoemd.
Wij mensen kunnen elkaar ook horen zonder woorden. We
lezen een houding, een gezicht of een gebaar en dat zegt Zwarte kraai
vaak al genoeg. In het Vondelpark kwam er een aantal jaren geleden een
Maar zodra het gaat om de communicatie met andere zwarte kraai van achteren op mij toegevlogen. Ik had niets
soorten, de zogenaamde niet-menselijke dieren, gaat het al in de gaten, maar voelde hoe pootjes zich vastgrepen in

28 Onze Taal

2
5

:
3
1
0
9
-
OT_0325_28-29_Dieren verstaan.indd 28
O T _ 0 3 2 5 _ 2 8 - 2 9 _ D i e r e n ve r st a a n . i n d d 2 8 2 29-04-2025 10:31 1
0
2
0
4
-