Page 33 - 03 Onze Taal mei-juni THEMA Taal en dier 2025 HR

Foto: Sebastian Steveniers
Gastcolumn Eva Meijer

Dierennamen

ensen denken Eva Meijer is losoof en
vaak dat ze de enige schrijver. Hen promoveerde op
Mdieren zijn die de politieke stem van dieren, en
schreef over dieren en taal in
namen gebruiken. Maar onder meer het boek Dierentalen
andere dieren doen dat ook, ( ).
zoals dolfijnen, olifanten,
vleermuizen en papegaaien.
Vorig jaar bleek dat witoor- geweld tegen dieren. Veel
penseel apen aan deze lijst kunnen mensen vinden dat ze andere
worden toegevoegd (van hen wisten dieren kunnen martelen,
we al dat ze hun kinderen leren dat doden en opeten ‘omdat het
ze anderen moeten laten uit- maar dieren zijn’. Het indelen van
spreken). En dit zijn nog alleen dieren in soorten en rassen volgt
degenen die namen in geluid waarde van dieren vastleggen, zoals een vergelijkbare mens centrische
uitdrukken. Andere dieren spreken die van rasdieren in stamboeken. logica, en drukt ook een machts-
ook in geur, kleur, beweging of zelfs Die namen zijn niet bedoeld om een verhouding uit: mensen bepalen dat
elektrische pulsen. Van kleur- of dier te roepen, maar om anderen ‘aaibare’ giraffes moeten worden
geurnamen weten mensen nog mensen iets over dat dier te laten beschermd, maar dat ratten dood
niets. weten. Dieren een naam geven kan moeten. Niet- menselijke dieren
Niet-menselijke dieren geven zelfs expliciet gericht zijn op geld denken zelf niet zo; zij denken veel
soms namen aan de mensen met verdienen: namenwedstrijden meer in gemeenschappen.
wie ze samenleven. Kippen die met waarbij bezoekers voor kinderen
meerdere mensen samenwonen van dieren in dierentuinen een Wonder
doen dat. En de etholoog Konrad naam mogen verzinnen, zijn Maar een naam kan ook liefde of
Lorenz kreeg ooit een naam van bedoeld om meer kaartjes te vriendschap uitdrukken. Zoals
een raaf. De raaf heette Roah, en verkopen. een koosnaam voor een geliefd
noemde Lorenz naar zichzelf. Dieren geen naam geven kan ook wezen. De echte waarde van een
“Roah”, riep hij, als Lorenz moest een uiting van onderdrukking zijn. naam leerde ik van de Roemeense
komen. De namen van de kippen, varkens, straathond Olli. Hij kwam bij me
vissen en andere dieren die in de wonen na jaren op straat en in een
Menscentrisch bio-industrie en laboratoria asiel te hebben geleefd. Zijn nieuwe
Van de meeste niet-menselijke sterven, kunnen we niet oplezen leven was erg wennen, maar vanaf
dierennamen kennen mensen de om ze te herdenken. We weten de eerste dag hield hij van zijn
betekenis niet. Andersom is dat alleen ongeveer met hoeveel ze zijn. naam. Dat er iemand was die hem
niet zo: de namen die mensen aan Dezelfde logica zit in de algemene riep, die wilde dat hij kwam. Dat
andere dieren geven, drukken naam dier voor andere dieren dan er een woord speciaal voor hem
meestal uit wat die mensen belang- wij – een menscentrische term, die was. Hoe hij mij noemde, weet ik
rijk vinden. Denk aan honden en de onderlinge verschillen tussen niet. Maar zijn naam bleef zijn hele
katten die Breezer of Chanel heten. diersoorten uitvlakt. Deze be- leven lang voor ons allebei een
Of aan namen die de economische naming legitimeert bovendien wonder. ■

Onze Taal
O n z e Ta a l 3333

2
5

:
3
1
0
O T _ 0 3 2 5 _ 3 3 G a st co l u m n E va M e i j e r . i n d d 3 3 29-04-2025 10:36 6
9
-
OT_0325_33 Gastcolumn Eva Meijer.indd 33
2
0
2
0
4
-