Page 28 - OnzeTaal_mei2020_HR

OPEN PODIUM

In ‘Open podium’ hebt u, lezers van Onze Taal, het voor het zeggen. Is u iets opgevallen? Wilt u iets kwijt?
Laat het ons weten: openpodium@onzetaal.nl (of: redactie Onze Taal, Paleisstraat 9, 2514 JA Den Haag).

ELLEBOOGZOENEN vermakelijke situaties leiden. Onlangs
KEES VAN BAARDEWIJK - APELDOORN Foto: Wim de Jong hoorde ik twee personen in een gesprek
tot de conclusie komen dat twee zaken
et coronavirus heeft behalve veel ab-so-luut onvergelijkbaar waren, waar-
H ellende intussen ook heel wat nieu- na ze vervolgens enkele minuten naar-
we woorden opgeleverd. (Zie hiervoor stig bezig waren die twee te vergelijken.
bijvoorbeeld bladzijde 8 van dit nummer
– red.) Een van de aardigste van vóór de
anderhalvemetermaatregelen is wat mij ‘ONDER VAALS’
betreft elleboogzoenen, voor de activiteit ARIE SNOEK - ROTTERDAM
die even niet meer op de gebruikelijke Dichter Jules Deelder ‘staat aan’ in zijn
manier kan. stamcafé in Rotterdam. an mijn leraar Nederlands moest
V er goed onderscheid gemaakt wor-
ding is, blijkt wel als je zoekt naar een den tussen boven en ten noorden van (en
‘IK BEN OKÉ’ synoniem. Op dreef zijn? Alert zijn? tussen onder en ten zuiden van). Breda
GREETJE ZWART - HARDERWIJK Scherp zijn? Het komt allemaal aardig in lag ‘ten zuiden van’ Rotterdam, en niet
de buurt, maar het is het net niet. eronder, want onder Rotterdam ligt
aatst, nog voor de coronacrisis, zat ik Geen wonder dat je aanstaan steeds klei en water en – toen pas net – een
L in een café te genieten van een kopje vaker hoort, tot op ministerieel niveau metrostelsel.
koffie toen de ober langskwam bij de ta- aan toe. Bruno Bruins stopte eind maart Inmiddels snap ik dat niet alles in
fel naast me. Hij vroeg aan de dame die als minister voor Medische Zorg en taal zo letterlijk moet worden genomen,
daar zat of ze nog iets wilde gebruiken. Sport omdat het bestrijden van de co- maar onlangs moest ik toch weer even
Tot mijn verbazing antwoordde ze: ‘Nee, ronacrisis te veel van hem had gevergd. aan mijn leraar denken. In de Onze Taal
ik ben oké.’ Ze bedoelt uiteraard dat ze In een officiële verklaring lichtte hij toe: Taalkalender van dit jaar las ik in een
niets wil bestellen, maar dit antwoord “Het werk (…) heeft zeker de afgelopen stukje over het Drielandenpunt: “Het
was voor mij helemaal nieuw. Ik zeg in weken waar ik 24/7 aan moest staan Koninkrijk der Nederlanden en Pruisen
zulke gevallen meestal: ‘Nee dank u.’ zijn tol geëist.” konden het niet eens worden over de
grens in de buurt van de plaats Kelmis,
net onder Vaals, omdat daar een be-
AANSTAAN ONVERGELIJKBAAR? langrijke zinkmijn lag.” Misschien had
COR NELISSE - ROTTERDAM J. GROENEWEG - ROTTERDAM er vanwege die ondergrondse zinkmijn
toch beter ‘ten zuiden van Vaals’ kun-
oen eind december de iconische ergelijken kan twee betekenissen nen staan.
T Rotterdamse dichter Jules Deelder V hebben: ‘naast elkaar plaatsen om
overleed, vroeg de lokale tv-zender een verschillen en overeenkomsten vast te
reactie aan Ger Koedam jr. van Deelders stellen’, maar ook: ‘met elkaar in ver- GEEN SCHIM (MEER)
stamcafé Ari. “Als hij aanstond, dan kon band brengen, gelijkstellen’, zoals in ‘De ROB KUIN - LEIDEN
je echt van hem genieten”, aldus Koe- dichter vergelijkt de jeugd met de len-
dam. “Hij lulde iedereen onder de tafel te.’ Die dubbelzinnigheid kan soms tot et begonnen in het jongste Boe-
als hij aanstond, of je nou advocaat was, N kenweekgeschenk zie ik het weer,
zwerver, burgemeester of letterkundige.” op bladzijde 12: “… was Nederland geen
Je hoort dat steeds vaker: aanstaan als schim meer van de glorierijke Republiek
het niet gaat over apparaten, maar over …”. Volgens mij (en volgens Van Dale)
mensen. Dat het een handige aandui- is de uitdrukking ergens een schim van
zijn: ‘nog maar een flauw aftreksel zijn
van vroegere status of triomf’. Zo be-
zien is geen schim dubbelop. Toch lees
ZEPERD VAN DE MAAND ik het in diverse boeken van gerenom-
meerde schrijvers, bijvoorbeeld dus
Hebt u weleens een taalblunder begaan? Meld ons die zeperd dan Annejet van der Zijl. Hoe zit dit?
via zeperd@onzetaal.nl, en maak kans op het enige echte Onze Taal-zeepje.
NASCHRIFT TAALADVIESDIENST
ONZE TAAL 2020 — 5 V op de antwoorden van respondenten. Daarbij kun je de verdeling van vari- is een versterking van de versie met
GESLACHT
Een schim zijn van is het oudst, maar
geen schim zijn van bestaat ook. Dit
WIL DIJKSTRA - WEESP
een: het is te lezen als ‘(zelfs) nog
oor mijn proefschrift deed ik onderzoek naar de invloed van interviewers
geen schim zijn van …’, dus nog
minder dan een schim, oftewel:
abelen als leeftijd en geslacht van interviewers en respondenten aan het toeval
overlaten, maar beter is het natuurlijk om dit soort variabelen systematisch te
Opmerkelijk is dat de grote Van

verdelen, oftewel zelf in de hand te houden. Zodoende schreef ik argeloos de
Dale (inderdaad) een schim zijn van
volgende zin: “Het geslacht van interviewers en respondenten werd door de echt bijna helemaal niets meer.
onderzoeker in de hand gehouden.” Gelukkig kon mijn professor erom lachen. noemt, maar Van Dale Hedendaags
28 Nederlands juist geen schim zijn van. 