Page 22 - OnzeTaal_mei2020_HR

Zelfs mensen die welwillend zijn, zetten de
hakken vaak in het zand als ze horen dat hun
keuze voor woorden als gehandicapte, allochtoon

of blanke bij anderen verkeerd overkomt.
Hoe komt dat? En is er iets tegen te doen?

JORIEN MARCUS
Illustratie: Josje van Koppen

‘Je mag ook niks meer!’

Waar komt de weerstand tegen taalaanpassing vandaan?

ie in de jaren 1920 de olieman op bezoek gen niet langer geaccepteerd. Maar wie bepaalt eigen-
kreeg om de petroleumvoorraad te laten lijk of een woord niet meer kan? “Zoiets begint bij een
bijvullen, kreeg het blad De Automaat op verandering in de maatschappij. Stromingen in een
W de koop toe, met daarin het populaire samenleving leiden tot bezinning op bestaande woor-
stripje De lotgevallen van Pijpje Drop. Pijpje Drop blijkt den, uitdrukkingen of spreekwoorden”, zei Ton den
een jongetje dat wordt geïntroduceerd met een tekening Boon, hoofdredacteur van de grote Van Dale, hierover
waarop een zwarte man en vrouw gebogen over een ledi- in februari van dit jaar in de Volkskrant.
kantje staan. Daaronder staat: Vaak gaat het dus om een langzaam proces, waarbij
het steeds ongepaster wordt om een woord of term te
Kijk eens even, vader Roetmop, gebruiken. Maar er zijn voorbeelden waarbij de bron of
Hoe d’ooievaar ons heeft verrast! het moment wél duidelijk aan te wijzen is. Eind 2016
Met een kleinen, leuken zwartkop besloot de Wetenschappelijke Raad voor het Regerings-
ONZE TAAL 2020 — 5 En in De zingende aap, het uit 1959 daterende tweede achtergrond. Allochtoon zou te generaliserend en te stig-
‘Pijpje Drop’ doop ik hem vast.
beleid (WRR) om de term allochtoon niet meer te gebrui-
ken en die te vervangen door inwoner met een migratie-
matiserend zijn.
album van de Vlaamse stripreeks ‘Jommeke’, laat strip-
tekenaar Jef Nys iemand verontwaardigd uitroepen:
NIEUW LABEL
“Pffff … een negerke … en dat moet ik deftig leren
spreken … amaai.” De kans dat een tekenaar in deze
beelden van een term waarvoor een alternatief wordt
tijd wegkomt met een strip waarin het woord roetmop,
zwartkop of negerke wordt gebruikt, is uiterst klein. Net Het woord allochtoon is slechts een van de vele voor-
gezocht omdat hij door de jaren heen een negatieve
als bijvoorbeeld neger, mongool of imbeciel worden die connotatie heeft gekregen. Maar vaak is het een kwestie
22 woorden door het gros van de Nederlanders en Vlamin- van tijd voordat ook aan dit nieuwe woord een negatieve