Page 31 - OnzeTaal_jan2021_HR
P. 31
NAMEN Foto: IISG
Storm Klaas
et voorbije jaar kregen de
stormen in Nederland voor
H het eerst namen. Zo kregen
we te maken met Ciara, Dennis, Ellen
en Francis. Die namen kwamen van
een lijst die was opgesteld door een
Brits-Iers-Nederlandse club van
meteorologen. Storm Klaas is vernoemd naar KNMI-meteoroloog Klaas Rienk Postma.
Ook voor het huidige stormseizoen
staan er enkele namen op de lijst
die door Nederland zijn gekozen: hebben en de stormen zich in territo- ramp van 1953. Het KNMI denkt erover
Christoph bijvoorbeeld. Dat klinkt riale wateren ontwikkelen. Komend om een systeem op te zetten waarbij
misschien niet erg Nederlands, maar stormseizoen heet Christoph in België iedereen namen mag voorstellen.
er wordt daarmee eer bewezen aan bijvoorbeeld Clement en storm Evert Waaróm krijgen stormen die voor-
Christophorus Buys Ballot, in 1854 de heet daar Ernest. Mannen- en vrou- namen eigenlijk? De meteorologen
oprichter van het KNMI. En Evert is wennamen wisselen elkaar zowel in verwachtten dat de storm hierdoor een
natuurlijk op-en-top Nederlands: het zuiden als het noorden steeds af. onheilspellend imago krijgt en dat de
genoemd naar tweevoudig Elfsteden- Tot nu toe gaat het meestal om bevolking daardoor waakzamer wordt.
tochtwinnaar Evert van Benthem. voornamen van bekende weerkundi- En dat bleek uit te komen; al snel
Nederland en België trekken in de gen. Zoals de genoemde Cristoph dus. bleek dat dat werkte: in februari vorig
naamgeving voor stormen gescheiden En ook de door Nederland voorgedra- jaar zei iemand tegen de Volkskrant:
op: de Belgen hebben samen met gen stormnaam Klaas (op dit moment “Nu onze stormen ineens namen heb-
Frankrijk, Spanje en Portugal een nog lang niet aan de beurt om te waai- ben, vind ik ze veel heftiger.”
eigen lijst. Tot nog toe mochten de en) herinnert aan een weerkundige:
Belgen geen eigen namen inbrengen, Klaas Rienk Postma, een van de KNMI-
aangezien zij maar een korte kustlijn meteorologen tijdens de Watersnood- RIEMER REINSMA
SPREEKWOORD
AFGAAN ALS EEN GIETER
e overtreffende trap van ‘jezelf staan bekend om de grote hoeveel- mee mest van de mestkar over het land
D voor gek zetten door een fout of heden poep die ze produceren – niet werd verspreid. Ook een weinig flatteuze
blunder’ is afgaan als een gieter. Deze voor niets is ook schijten als een reiger vergelijking: een figuur slaan als een
uitdrukking staat bol van de schaamte, een uitdrukking. gieter die mest in de rondte sproeit.
of als het een ander betreft: van het Kortom: afgaan als een reiger in de Afgaan als een gieter is dus een ver-
leedvermaak. betekenis ‘verslagen afdruipen’ was menging van afgaan als een reiger en
Afgaan betekent in deze uitdrukking dankzij de associatie met een schijtende een figuur slaan als een gieter. Deze versie
eigenlijk ‘weggaan’. In een oudere vari- reiger een extra beeldende manier om is in de jaren zestig opgekomen. De
ant is geen sprake van een gieter, maar iemand te bespotten die in het open- meeste mensen zullen zich niet bewust
van een reiger. Afgaan als een reiger be- baar faalt of op z’n nummer wordt zijn van alle knipogen naar uitwerpselen
tekende ‘afdruipen omdat je niets meer gezet. die erin zitten. Afgaan en gieter lijken
weet te zeggen’. De lol van deze uit- Hoe is de gieter in de uitdrukking tamelijk onschuldige woorden. Dat ONZE TAAL 2021 — 1
drukking zat ’m erin dat afgaan ook terechtgekomen? Waarschijnlijk komt maakt het bijzonder dat deze uitdruk-
‘poepen’ kon betekenen. Die betekenis die uit een andere uitdrukking: een king zo’n sterk negatieve lading heeft.
is eveneens ontstaan uit ‘weggaan’: dat figuur slaan als een gieter. Daarbij ging
werd ‘je even verwijderen om naar de het niet om de bekende gieter waarmee
wc te gaan’ en vervolgens ‘poepen’ je de planten water geeft, maar om een
(datgene wat je op die wc doet). Reigers blikken trechter met sproeigaten waar- TAALADVIESDIENST
31
