Page 20 - OnzeTaal_febmrt2021_HR

zin richt ik me tot u. De tweede alinea maakt het erger. had hij zich moeten verontschuldigen. Door dat niet te
Hij suggereert daar toch een beetje dat hij tot inkeer is doen, toont hij dat hij weinig empathie heeft als het gaat
gekomen door de heftige reacties, maar dat er wat hem om het volkse sentiment en dat zien we terug in zijn
betreft niet zo veel aan de hand was: de reis paste bin- populariteit. Die is de laatste maanden gekelderd.”
nen de voorschriften. Maar omdat mensen hier veront- Wat kan er beter? Volgens Janssen zijn er vijf regels
waardigd over waren, is hij teruggekomen.” voor effectieve excuses – zie hieronder. Janssen: “In de
excuses van de koning zien we beslist elementen uit het
WEINIG EMPATHIE rijtje terug. Maar het accent ligt – zeker in het begin – te
Janssen vervolgt: “Willem-Alexander laat volgens mij veel op zíȷ´n pijn. Verderop in de tekst wordt het beter als
in deze excuses te weinig zien dat hij snapt waarover hij het lijden onder corona benadrukt. Effectiever was
deze crisis ging en waarvoor hij zich moet verontschul- geweest als hij simpelweg had gezegd: ‘U mag van mij
verwachten dat ik het goede voorbeeld geef in deze
“Goede excuses tonen moeilijke tijden. Dat heb ik niet gedaan en daarvoor bied

ik u mijn excuses aan.’”
compassie met het Dr. Daniël Janssen (1961) is universitair hoofddocent Taal

slachtoffer.” en Communicatie aan de Universiteit Utrecht. Hij schreef
(met anderen) verschillende taaladviesboeken, waaronder
Zakelijke communicatie en recentelijk Schrijven voor de weten-
schap. Hij onderzoekt vooral crisiscommunicatie en de rol
digen. Mensen winden zich op over zijn privileges (en van excuses in reputatiemanagement.
wat die allemaal kosten). Zijn reisje in coronatijd bena- Tips voor verder lezen: zie www.onzetaal.nl/excuses.
drukt zijn bevoorrechte positie en toont dat hij van die
positie gebruikmaakt, terwijl zijn eigen regering reizen
heeft ontraden.”
“Dat adel verplicht om het goede voorbeeld te geven,
is hem ontgaan toen hij de reis plande. En juist daarvoor

Excuses van de koning

n zijn tv-excuses aan het volk voor zijn reis naar Grieken-
I land volgde koning Willem-Alexander de regels voor het
maken van verontschuldigingen – zie hiernaast.
Met spijt in het hart richt ik mij tot U. (regel 1 voor het
maken van excuses)
Onze reis naar Griekenland heeft bij heel veel Neder-
landers hevige reacties opgeroepen. Het doet pijn Uw
vertrouwen in ons beschaamd te hebben. (regel 3)
Ook al paste de reis binnen de voorschriften, (regel 4)
het was heel onverstandig om geen rekening te houden
met de inwerking van de nieuwe beperkingen op onze
samenleving. (regel 3)
Ons eigen besluit terug te keren is genomen vanuit
het besef dat we niet hadden moeten gaan. (regel 2) Regels voor effectieve excuses
Vanaf het begin van de coronacrisis hebben wij ons
best gedaan om – binnen de grenzen van het corona- Volgens excuses-expert Daniël Janssen voldoet een
beleid – ruimte te vinden en er zoveel mogelijk te zijn goede spijtbetuiging aan deze regels:
voor iedereen die in onzekere tijden steun zoekt.
Het is voor iedereen een moeilijke tijd. Een tijd van 1. Ze bevatten een oprechte en ondubbelzinnige
gemis, beperkingen en zorgen. Van angst, boosheid en 2. Ze uiten ondubbelzinnige verantwoordelijkheid
uitdrukking van spijt voor de overtreding (‘het-
ONZE TAAL 2021 — 2/3 Met U en met al die mensen die direct of indirect geraakt 3. Ze tonen compassie met (de gevolgen voor) het
onzekerheid ook. Wij hebben de aangrijpende verhalen
spijt-me-regel’).
gehoord in vele ontmoetingen, in persoon, en digitaal.
voor de daad (‘mea-culpa-regel’).
zijn, voelen wij ons verbonden. (regel 3)

slachtoffer (‘compassie-regel’).
Wij blijven ons samen met U inzetten om het corona-
4. Ze worden zonder voorbehoud of vergoelijking
virus eronder te krijgen. Zodat iedereen in ons land
daarna het gewone leven weer kan oppakken, zodra het
gegeven (‘geen-mitsen-en-maren-regel’). Maar:
ze bevatten eventueel uitleg om te benadrukken
kan.

Dat is nu het allerbelangrijkste en daar gaan wij mee
dat er geen kwade intenties waren.
door, naar ons beste kunnen. (regel 5) 5. Ze drukken de eenmaligheid van de overtreding
We zijn betrokken. Maar niet onfeilbaar. uit (‘eens-en-nooit-weer-regel’).
20