Page 17 - OnzeTaal_febmrt2021_HR
P. 17

Foto: Klaas Hendrik Slump                                ritmerijm. Bijna elke zin moet aan de eis van goed ritme




                                                             voldoen. Dat kan bijvoorbeeld door de woordvolgorde
                                                             aan te passen. Zal ik schrijven: ‘… had gedaan’ of ‘… ge-
                                                             daan had’? Als in de zin ervoor staat ‘… omdat ik niet
                                                             wist waar hij was’, wordt het ‘… gedaan had’. Vroeger
                                                             was ik daar nogal neurotisch in, nu is het ietsje minder.
                                                             Er mag af en toe een zin zijn die een afwijkende cadans
                                                             heeft, een zin die net even ‘tegentikt’ zonder uit de
                                                             bocht te vliegen.”
                                                                “Zelfs met vertalingen van mijn boeken heb ik dat.
                                                             Wat het eerst kapotgaat in een vertaling is het ritme.
                                                             Niet elke vertaler heeft het muzikale taalgevoel dat no-
                                                             dig is om het originele ritme over te brengen. Ik werk nu

                                                                  “Ik heb zó veel plezier

                                                                  gehad om deze stem te
                                                                  laten horen. Het kwam

                                                                  er ook heel natuurlijk uit.”



                                                             met een Nederlandse vrouw in Amerika aan een Engelse
                                                             proefvertaling van dit Boekenweekgeschenk. Zij kan het
                                                             heel goed. In het Engels kiest zij soms voor een woord
                                                             dat het Nederlandse niet helemaal dekt, maar het past
                                                             wel in de cadans. Dan zie ik dat het voor de inhoud eigen-
                                                             lijk niet uitmaakt.”
                                                             Je bezigt ook eigentijds taalgebruik: “Het werk dat we
                                                             deden was volkomen shit.” Gaat dat vanzelf?
                                                             “Nee, dit is de taal van het personage en dat is zeker niet
                                                             zoals ik spreek. Ik zie bij Kayleigh iemand voor me van
                                                             eind twintig, een beetje ‘streetwise’. Bij haar past niet
                                                             zozeer straattaal, maar wel wat ik ‘praattaal’ noem.”
                                                             Het woord normaal gebruik je in het Boekenweek-
                                                             geschenk als zelfstandig naamwoord. “… [u] weet
                                                             hoe ons normaal in elkaar zit”. Is dat te danken aan
                                                             het nieuwe normaal dat in 2020 zijn intrede deed dank-
                                                             zij de coronacrisis?
                                                             “Nee, daar heeft het niet in eerste instantie mee te ma-
            zonder beeldspraak, dan is het niet in evenwicht en   ken. Dat ‘normaal’ is gewoon mijn thema, al járen. Ik
            schrap ik er een paar. Zulke vergelijkingen komen trou-  heb het ook heel bewust gekozen bij de stem van mijn
            wens wel vrij natuurlijk bij mij op.”            hoofdpersoon. Ik heb zó veel plezier gehad om deze
            En ze zijn origineel.                            stem te laten horen. Het kwam er ook heel natuurlijk
            “Ik gebruik nooit staande uitdrukkingen, daar ben ik al-  uit. In mijn andere werk hoor je andere stemmen, maar
            lergisch voor. Op dit moment schrijf ik aan een verhaal   in al dat werk zit ook zeker het een en ander van me-
            vanuit een ‘wij’. Die mensen zeggen wél ‘groeien als   zelf.”                               
            kool’ bijvoorbeeld. Ik zou dat nooit in een roman doen,
            maar in dit verhaal is het verantwoord, omdat het bij de   Wat wij zagen van Hanna Bervoets is het Boekenweek-
            stem van dat wij-organisme past. Als ik het opschrijf,   geschenk van 2021. Van 6 tot en met 14 maart ontvangt
            voelt het alsof ik stilletjes iets uit de supermarkt steel.”  u het gratis bij besteding van € 12,50 aan boeken.
               “In het Boekenweekgeschenk heb ik het vermeden.
            Een cliché komt er bij mij niet in. Soms zit ik stilistisch
            op de wip. Is dit oké? Is het ontroerend of juist lelijk?
            Een voorbeeld uit de verhalenbundel die ik onder han-
            den heb. Ik schreef: ‘Het verband waarmee we ons hart
            omwikkelden, was niet meer nodig om ons verbonden te
            voelen.’ Ik keek ernaar en dacht: nééé, dit moet niet.
            Misschien alleen al omdat er een ‘hart’ in zit en het hart
            is altijd tricky in een metafoor.”                                                                    ONZE TAAL 2021  —  2/3

            CADANS
            Jouw zinnen lopen lekker. Lees je hardop voor wat je
            schrijft?
            “Ik hoor de zinnen in mijn hoofd. Ritme is de basis van
            mijn stijl. In mijn hoofd rijmt alles, niet letterlijk na-
            tuurlijk, maar in de verte is het toch een soort klank- en                                          17
   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22