Page 13 - OnzeTaal_febmrt2021_HR

Wilt u direct antwoord op een taalvraag? Bel dan 085 - 00 28 428. HOE LEG JE DAT UIT?
Ook via Twitter (@onzetaal) en WhatsApp (06 - 39 86 19 91) krijgt u
snel antwoord. Zie voor andere mogelijkheden www.onzetaal.nl/taalloket.
Als je Nederlandse les geeft aan anderstaligen (NT2’ers),
kom je af en toe kwesties tegen waarvan je je afvraagt:
hoe zit dat ook alweer?
VERSCHUIVENDE NORMEN GRAAG OF ALSTUBLIEFT/

ALSJEBLIEFT
Deze deelrubriek gaat over verschuivende taalnormen, maar ook over kwesties in
de trant van ‘Ik hoor/zie steeds vaker …’, die ons ook vaak worden voorgelegd. Alsjeblieft en alstublieft betekenen hetzelfde; alstu-
blieft is de beleefdheidsvorm, die je gebruikt als je
iemand met u aanspreekt. Deze woorden horen om
‘DIT IS WAAROM …’ te beginnen bij het geven of aanbieden van iets
‘Dit is waarom honden op hun baas lijken’, ‘Dit is waarom Facebook nu (eten, drinken, een cadeau, enz.): ‘Alstublieft, hier
pas ingrijpt’, ‘Dit is waarom thuiswerken de norm wordt’ … De laatste is uw koffie’; ‘Bedankt voor je cadeau!’ - ‘Alsje-
jaren zijn dit soort koppen erg populair, vooral op internet, en soms blieft!’ Daarnaast passen ze bij een verzoek: ‘Wilt
ook in kranten en tijdschriften. Veel mensen ergeren zich – zo blijkt uit u alstublieft zo snel mogelijk reageren?’
de vragen die we erover krijgen – aan dat ‘Dit is waarom’, want dat is Graag betekent ‘met plezier’. Je gebruikt het in
toch letterlijk vertaald Engels? zinnen als ‘We komen graag naar je feestje.’ Ook
Daar lijkt het inderdaad wel op. Grammaticaal gezien is ‘Dit is waar- ‘Graag gedaan!’ past hierbij. Verder komt graag
om (…)’ niet onmogelijk in het Nederlands, maar tot voor kort kwam voor in indirecte aansporingen om iets te doen,
deze constructie niet veel voor. Dat die de laatste jaren zo’n grote zoals ‘We horen graag wat u van onze training
vlucht heeft genomen, is inderdaad voor het overgrote deel te danken vond.’
aan het Engelse ‘This is why (…).’ Als bevestigende reactie op een aanbod kun je
zowel graag als alsjeblieft/alstublieft gebruiken:
Zulke koppen verleiden een lezer ‘Wilt u koffie?’ - ‘Ja, graag’ / ‘Alstublieft’; ‘Kan ik
helpen?’ - ‘Nou, graag’ / ‘Ja, alsjeblieft.’ Ook bij het
sneller om op een link te klikken. bestellen kun je beide termen gebruiken: ‘Mag ik
twee koffie alstublieft?’, ‘Twee bier graag!’ Veel
mensen vinden alsjeblieft/alstublieft in dit soort
situaties wat ouderwets; anderen vinden het juist
De constructie kom je ook – vooral – tegen in de sociale media, beleefder dan graag.
waar de invloed van het Engels sowieso groter is dan in de traditionele Aan het begin of eind van een zin met een losse
media. ‘Dit is waarom’ verleidt een lezer namelijk sneller om op de link infinitief kan graag ook in de betekenis ‘alsjeblieft/
te klikken die erbij staat: het is zogeheten clickbait (‘klik-aas’). alstublieft’ gebruikt worden: ‘Graag voor 1 mei rea-
Daardoor roepen ‘Dit is waarom’-koppen ook een ander soort erger- geren’; ‘Niet te lang nadenken graag.’
nis op: clickbait-artikelen hebben voor veel mensen een bijklank van
snel scoren, en daardoor van minder serieuze inhoud. Wie een alterna- Welke kwesties komt u vaak tegen in uw NT2-
tief zoekt, kan bijvoorbeeld kiezen voor ‘Waarom lijken honden op hun lessen? En hoe legt u ze uit? We horen het graag
baas?’, ‘Facebook grijpt nu pas in – waarom?’, ‘Tien redenen waarom via taaladvies@onzetaal.nl.
thuiswerken de norm wordt’, enz.

HOE KAN HET DUIDELIJKER?

Tips voor duidelijkere teksten.

SIGNAALWOORDEN in het verhaal, een tegenstelling, gevolg zijn: ‘Het was niet druk op het plein.
of reden, enzovoort. Toch greep de politie in.’ Of hoewel:
VRAAG Neem de twee zinnen ‘Het was niet ‘Hoewel het niet druk was op het plein,
Ik probeer duidelijk te schrijven, in druk op het plein’ en ‘De politie greep greep de politie in.’ Wie een verklaring
korte zinnen. Ik schreef bijvoorbeeld: in.’ Dat zijn korte, eenvoudige zinnen. wil geven, kiest weer een ander signaal-
‘Het was niet druk op het plein. De Maar wie ze naast elkaar ziet staan, woord. Bijvoorbeeld: ‘Het was niet druk
politie greep in.’ Toch kreeg ik als vraagt zich onwillekeurig af wat het op het plein, doordat de politie ingreep.’
commentaar dat het wel iets helder- verband is tussen die twee mededelin- Kortom, goed gekozen signaalwoor-
der kon. Hoe zit dat? gen. Misschien denken sommige lezers den ondersteunen het verband tussen
wel dat er een fout staat: dat er ‘Het onderdelen van een tekst en vergroten
ANTWOORD was druk’ had moeten staan in plaats de samenhang en begrijpelijkheid. Ze
Wat in de twee korte zinnen ontbreekt, van ‘niet druk’, want waarom greep de nemen de lezer mee in een gedachten-
zijn signaalwoorden. Signaalwoorden politie in als het niet druk was? gang. Dan mag een zin soms best iets ONZE TAAL 2021 — 2/3
maken de samenhang tussen zinnen Met een signaalwoord kun je je lezer langer zijn – als het signaalwoord de
duidelijk, of tussen alinea’s of andere meenemen in jouw gedachtengang. Zo samenhang aangeeft, kunnen lezers
onderdelen van een tekst. Voorbeelden hoeven lezers niet te raden naar het ook iets langere zinnen goed aan.
van signaalwoorden zijn en, dus, want, verband en kunnen ze vlot doorlezen.
hoewel, toch, kortom, bijvoorbeeld, inder- Misschien bedoelt de auteur inderdaad Meer voorbeelden van hoe je signaal-
daad, ten eerste en tot slot. Ze wijzen de dat het raar is dat de politie ingreep. woorden kunt gebruiken, staan op
lezer op voorbeelden, een volgende stap Dan zou toch een goed signaalwoord www.onzetaal.nl/signaalwoorden. 13