Page 16 - OnzeTaal_dec2019_HR

Wat we kunnen leren van Aruba

Ja, het Nederlands is belangrijk in het daar óók belangrijk
onderwijs, maar het is tijd dat er meer vinden dat hun kind
goed Nederlands
waardering komt voor de andere moe- leert, maar ze
dertalen van leerlingen. Dat betoogde voegden eraan
toe: ‘Bouw het
Hans Bennis, algemeen secretaris van stapsgewijs
op. Begin met
de Nederlandse Taalunie. Papiaments
en bouw het
Nederlands
REDACTIE ONZE TAAL langzaam op.’”
Foto: Bart Versteeg Dan verrast
Bennis de zaal met
de prikkelende stel-
ederlands is de belangrijkste waarde van de ling dat de situatie in
identiteit in Nederland. Dat bleek uit recent Nederland feitelijk gezien
N onderzoek van het Sociaal en Cultureel Plan- ook weer niet héél anders is.
bureau. Niet gek dus dat bijna iedere Nederlander wil dat Ook hier gaan legio kinderen naar school met andere
zijn kind goed in taal wordt opgeleid – en in Vlaanderen moedertalen: dialecten, stadstalen, migrantentalen:
geldt dat nog net wat sterker. Dat blijkt uit eigen onder- “Standaardtaal is eigenlijk alleen de moedertaal van een
zoek van de Taalunie, dat Hans Bennis als algemeen deel van de Randstad.”
secretaris van die organisatie toont in het Utrechtse Hoe moeten wij dan omgaan met al die variatie? Ben-
Beatrix Theater. nis signaleert dat daar “gelukkig” steeds meer oog voor
Maar hoe zit het in overzeese gebieden? Op Aruba bij- komt. Vanuit het project Curriculum.nu, waarin docen-
voorbeeld, waar het Nederlands ook een officiële taal is ten en experts hebben nagedacht over het schoolvak
maar waar veel kinderen thuis Papiaments spreken? Nederlands, is recentelijk aan de onderwijsminister ge-
Bennis: “Tot voor kort was de schooltaal alléén maar adviseerd dat er op scholen meer aandacht en respect
Nederlands, maar ze zijn daar gaan experimenteren moet komen voor andere talen en taalvariëteiten van het
met een meertalige opzet. Er worden tegenwoordig ook Nederlands.
lessen gegeven in het Papiaments, en wat blijkt? Het En ook de Taalunie zelf werkt momenteel aan een
Nederlands van de kinderen is aan het eind van hun op- rapport waarin staat dat de standaardtaal nog steeds de
leiding op hetzelfde niveau als vroeger, maar in andere instructietaal moet zijn op scholen, maar dat die stan-
vakken zijn ze beter geworden. Hun cognitieve vaardig- daardtaal wel wat ruimer opgevat mag worden. Ook advi-
heden gingen erop vooruit.” seert de Taalunie om andere talen en variëteiten in het
Hans Bennis vertelt over zijn ervaring twee jaar ge- onderwijs “de ruimte te geven, zolang het functioneel is
leden, toen hij zelf op Aruba was: “In een volle zaal, bij en niet ten koste gaat van de standaardtaal”.
een soort volksraadpleging, bleek dat de mensen het Net als op Aruba. 

Podiumdiscussie 1

Hoe wordt het schoolvak Nederlands weer aantrekkelijk?

Tijdens het congres werden er op Nederlands; zijn vraag: hoe kunnen we Bootsma. Volgens Yra van Dijk komt
het podium twee discussies gevoerd. jongeren weer verleiden met het vak dat ook doordat docenten daar op de
’s Morgens ging het over het schoolvak Nederlands? pabo niet op zijn voorbereid: “De ge-
Nederlands. De gespreksdeelnemers (basisschool- middelde leraar in groep 8 heeft geen
docent Martin Bootsma, vwo-, havo- en onderwijs gehad in jeugdliteratuur. Die
REDACTIE ONZE TAAL mavo-docent Nederlands Matijs Lips, weet niet wat het verschil is tussen Het
hoogleraar Moderne Nederlandse Let- leven van een loser en Tonke Dragt. Dat
is een schandaal.” Aleid Truijens vraagt
terkunde Yra van Dijk en neerlandica en
ONZE TAAL 2019 — 12 D bezoekers in Utrecht in de zaal zijn het erover eens dat technisch lezen hoofdvak op de lerarenopleiding?” En
Volkskrant-columniste Aleid Truijens)
e eerste discussie die de congres-
zich af: “Waarom is literatuur geen
voorgeschoteld kregen, stond onder
Matijs Lips ziet het als zijn taak leer-
op de basisschool van essentieel belang
lingen die in het voortgezet onderwijs
is, nu – zoals Martin Bootsma aanstipt
leiding van Frits Spits, en werd ’s mor-
gens live vanaf het podium uitgezonden
– “tien procent van de leerlingen het
komen, te laten kennismaken met
poëzie en het plezier van het schrijven
basisonderwijs verlaat als laaggeletter-
in het NPO Radio 1-programma De Taal-
staat. Spits noemde het zelf trouwens
niet een discussie, maar een “verlei-
Literatuur blijkt dus het belangrijkste

daar niet bij moet blijven. “Wij als
verleidingsmiddel te zijn. Of, in de
dingsgesprek”. Leerlingen vinden het de”. Maar iedereen vindt ook dat het van poëzie.
docenten vergeten leerlingen mee te
vak Nederlands saai, en bijna niemand nemen in de lange traditie van onze woorden van Yra van Dijk: “Nederlands
16 besluit meer tot een vervolgstudie verhalen, van onze literatuur”, aldus leren in een cultuurhistorische context.” 