Page 15 - OnzeTaal_dec2019_HR
P. 15

“Taal zegt alles over wie je bent”




            Denker des Vaderlands Daan Roovers               zouden helpen bij hun taalontwikkeling, en zo is hij de
            besprak in Utrecht in een column wat             auteur geworden van het eerste geïllustreerde kinder-
                                                             boek: Orbis Pictus.”
            taal allemaal vermag.
                                                             ETALAGE
                                                             “Mijn kinderen”, aldus Roovers, “leren gewoon Neder-
            REDACTIE ONZE TAAL                               lands. Daar zit geen randje dialect meer aan – helaas,
            Foto: Bart Versteeg                              denk ik soms. Maar goed, dan nog zegt je taalgebruik al-
                                                             les over wie je bent. Toen mijn jongste zoon, van wie men
                                                             op school dacht dat hij heel intelligent was, op vijfjarige
                                                             leeftijd tijdens een toets een plaatje niet bleek te benoe-
                                                             men als ‘een etalage’, was ik zelf niet onmiddellijk be-
                                                             zorgd. En omdat hij een panter had aangezien voor een
                                                             tijger, scoorde hij wel heel laag op woordenschat. Maar
                                                             wij houden nu eenmaal niet van winkelen, zo wierp ik
                                                             tegen. En sinds het bestaan van de webshop hebben we
                                                             het woord etalage niet meer nodig. ‘Vraag hem maar eens

                                                               “Dankzij de taal kunnen wij een

                                                               verhaal maken van ons leven.”



                                                             wat autonomie is’, zei ik tegen de juf. ‘Dan hebben we
                                                             daarna dat gesprek over de beperkte woordenschat op-
                                                             nieuw.’”
                                                                “Ze deed het en hij antwoordde: ‘Dat is doen waar ik
                                                             zin in heb.’ Kant zou dat niet goed rekenen, dat weet ik
                                                             zeker, maar de school had er niet van terug. Het is maar
                                                             wat je toetst.”
                                                                “Mijn zoon is inmiddels tien, en weet nu heus wel wat
                                                             een etalage is, en dat geldt denk ik ook voor het verschil
                     ie zijn wij? Volgens Denker des Vaderlands   tussen de panter en de tijger. Als de natuurlijke ontwik-
                     Daan Roovers “aangeklede apen die lange-   keling van de taal klopt en de eerst aangeleerde taal het
            W termijnafspraken kunnen maken, die elkaar      laatst verdwijnt, zullen de woorden etalage en tijger hem
            op grote afstand iets kunnen uitleggen en die kunnen   dus eerder ontglippen dan het woord autonomie. Een ge-
            vertrouwen op begrippen”. Bovendien hebben wij “het   ruststellend vooruitzicht. Ik zou dat iedereen toewensen.”   
            betoverende vermogen om een verhaal te maken van
            ons leven, om te vertellen wie we zijn, en hoe we zo ge-
            worden zijn”. Wij danken dat allemaal aan de taal. Geen
            wonder dus dat Roovers “al lange tijd gefascineerd [is]                                         Foto: Bart Versteeg
            door de vermogens van onze taal”. En dat ze nadenkt
            over hoe je kinderen opvoedt, en in welke taal. “Lange
            tijd – een aantal eeuwen – geleden vond men een weten-
            schappelijke taal belangrijk; op school moest je zo snel
            mogelijk Latijn leren. Of een universele taal – iedereen
            dezelfde. Of een chique taal: een Vlaamse vriendin van
            me moest vroeger overal Frans praten.”

            NATUURLIJKE ONTWIKKELING
            Roovers benadrukt het belang van onderwijs in de moe-
            dertaal: “De denker en pedagoog die als eerste aandacht
            had voor de ontwikkeling van kinderen in hun eigen ver-
            trouwde taal was Jan Amos Comenius, een Tsjechische
            denker die zijn toevlucht in Nederland zocht en in de
            zeventiende eeuw – de Gouden Eeuw zo u wilt – dertig
            jaar in Nederland woonde. Hij benadrukte het belang                                                   ONZE TAAL 2019  —  12
            van onderwijs in de moedertaal. In plaats van kinderen
            op school direct te onderwijzen in het Latijn – de univer-
            sele taal van de wetenschap – vond Comenius dat onder-
            wijs moest aansluiten bij de natuurlijke ontwikkeling
            van kinderen. Dus: beginnen met lessen in de moeder-
            taal. Al het andere kwam daarna. Comenius ging zelfs    Aanstekelijke muziek van Thijs Boontjes.
            nog een stap verder en meende dat illustraties kinderen                                             15
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20