Page 29 - OnzeTaal_april2019_HR
P. 29

NAMEN OP DE KAART  RIEMER REINSMA

            Over de taal die je tegenkomt als je door de atlas bladert.



            Benelux-Résidence







                  rgens onder de rook van Moskou, een halfuurtje
                  rijden vanaf het Kremlin, ligt een luxueus
            E nieuwbouwwijkje met de naam Gollandia (Hol-
            land). Een andere wijk heet Moskva Sjvejtsaria (Mos-
            kou Zwitserland). Weer een eindje verder (vertaald):
            Alpendorp, Klein-Schotland, Frankrijk, enzovoort.
            En áls er dan eens een Russische naam gegeven is,
            blijkt die zo snel mogelijk verwesterst te zijn. Zo werd
            Padikovo verduitst tot Padikoff.
               Hoe kan dat allemaal? Die Russen zijn toch anti-
            westers? Dat valt dus best mee; deze Moskouse buiten-
            wijken getuigen van het tegendeel. Rondom de stad
            zijn sinds 2004 meer dan tweeduizend villadorpjes
            gebouwd die genoemd zijn naar landen, steden, dor-
            pen, zeeën en streken in Europa en, in mindere mate,
            Amerika.

            PRESTIGE
            De Europese aantrekkingskracht dateert niet van van-
            daag of gisteren. Al in 1863 schreef Fjodor Dostojevski,
            zelf bepaald géén vriend van Europa: “Heer, zijn wij   Belgisch Dorp in Rusland.
            wel echte Russen? Hoe komt het dat Europa zo’n
            krachtige, magische invloed op ons heeft?”
               De Russische wetenschapper Tatiana Sokolova, die
            onderzoek deed naar deze westerse namen rondom   theater gaan, een visum ophalen en zo meer. De Bene-
            Moskou, weet het wel. Europa staat voor vooruitgang,   lux-Résidence ziet er spic en span uit, maar Sokolova
            charme, beschaving, comfort, prestige en veiligheid.   heeft toch iets om over te mopperen: de wijk wordt van
            Zij baseert dit op een wetenschappelijke bron: het    de rest van Moskou afgeschermd door een hoog hek en
            Russische associatieve woordenboek, waarvoor meer dan   een permanent bewaakte toegangspoort. Volgens haar
            zesduizend Russen werd gevraagd welke associaties zij   is de Benelux-Résidence voor de gemiddelde Rus moei-
            hadden bij een bepaald woord.                    lijker te bereiken dan de echte Benelux.
               In 2001 was er nog niets wat op een westerse-      Maar op internet klonk er meer kritiek. Niet alleen
            namenmode wees. Dat blijkt uit het onderzoek dat    over de hekken, maar ook over de Europese namen, en
            Sokolova, zelf inwoner van Moskou, in 2012 presen-  ook over het feit dat de nieuwe villacomplexen in het
                                                             Russisch allemaal Derevnja (‘dorp’) heten. Volstrekt
               Luxueuze villadorpjes in                      idioot, vond men, want bij een ‘echte derevnja’ denkt de
                                                             Rus aan een oud, verlaten, arm, droefgeestigmakend en
               Rusland zijn genoemd                          achterlijk gehucht. Alles dus wat Europa nu juist níét is.
               naar Europese plaatsen.                       DATSJA’S
                                                             Binnen al die villadorpen heeft elk huis een eigen naam.
               Hoe kan dat?                                  Zo staat er in het Europese dorp een huis met de naam
                                                             Vlaanderen. De Russische onroerendgoedsector noemt
                                                             deze villa’s ‘datsja’s’, en ook dat leidde tot kritiek. Bij
                                                             een datsja denkt de gewone Rus immers allereerst aan
            teerde op een conferentie in Bazel. In 2001 waren er   een houten zomerhuis uit de Sovjettijd, zonder stro-
            nog maar dertig villadorpen, allemaal met een Russi-  mend water en riolering, waar de bewoners aardappels
            sche naam, maar in 2004 bleek dat opeens ingrijpend   en komkommers kweekten.
            veranderd. Het aantal dorpen was toen gestegen tot      Inmiddels lijken de protesten tegen de westerse
            driehonderd, en vele hadden een buitenlandse naam.   namen af en toe effect te hebben. Toen enkele jaren ge-
            Tot de eerste ‘lichting’ behoorden Belgiskaja Derevnja   leden de villadorpen Padikoff en Greenburgh (genoemd   ONZE TAAL 2019  —  4
            (Belgisch Dorp) en de Benelux-Résidence.         naar een plaats bij New York) met elkaar fuseerden,
                                                             veranderde men de naam in ‘Russisch Dorp’.    
            HOOG HEK
            De Benelux-Résidence bestaat, zoals te verwachten
            valt, uit de subdorpjes België, Luxemburg en het reeds
            genoemde Holland. Het heeft een dorpskern met de
            naam Amsterdam, waar je kunt sporten, naar een                                                      29
   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34