Page 28 - OnzeTaal_april2019_HR

DICHTPLAATSEN INGMAR HEYTZE

Dichter Ingmar Heytze over stijlfiguren, of ‘dichtplaatsen’, zoals hij ze ook wel noemt.

De directe wijs

et huis van de poëzie heeft vele kamers. Af en korter met gemillimeterde oneliners als “fun fact // we
toe komt er een bij, en hoewel niet uit te sluiten gaan allemaal dood” en “tip // leef”.
H valt dat het een bestaande kamer is die van een Het is poëzie die recht uit het hart komt en een hoop
nieuw verfje is voorzien, meen ik er een te hebben ge- jonge mensen kan winnen voor de dichtkunst, hoewel
vonden: de directe wijs. Niet de directe rede dus (‘Hij zei: criticasters zullen beweren dat ze alleen maar dénken
“Ik ga naar huis”’), maar de directe wijs: onomwonden dat ze met gedichten in aanraking zijn gekomen. Rapper
zeggen waar het op staat. en spoken-word-artiest Akwasi, die met de bundel Laten
De directe wijs is niet moeilijk te leren – het is meer we het er maar niet over hebben ook al onlangs debuteer-
een kwestie van afleren. De dichter werpt het juk van de de, schreef een gedicht dat we programmatisch kunnen
gelaagdheid weg en zegt rechtstreeks, in weinig tot zeer opvatten:
weinig woorden, waar het op staat. De lezer kan de exe-
gese achterwege laten, hij krijgt het gedicht kant-en- geen blad voor de mond
klaar voor zijn kiezen als een speeltje in zo’n plastic bol-
letje uit een kermisautomaat. recht voor je raap
De directe wijs lijkt vooral een genre voor zij-instro- kort door de bocht
mers in de poëzie: dichters die in andere genres succes- soms van die dagen
vol zijn omdat ze hebben geleerd om niet moeilijk, schuw dan fok je
of omfloerst te doen als je iemand wilt raken. Televisie- alles
presentator en vlogger Tim Hofman, die eind 2017 debu- op
teerde met het onwaarschijnlijke verkoopsucces Gedich-
ten van de broer van Roos, lijkt de ijsbreker te zijn geweest diep vanbinnen
voor deze richting. Als voorbeeld het gedicht ‘Tijdelijk’: denk ik
“Gelukkig stierf hij / op de laatste dag / van zijn leven. // zolang het maar oprecht is
Elk ietsje eerder / was zonde geweest, / al was het maar / voel weinig
heel even.” Je moet het maar durven. Rapper Joost Klein voor mezelf overwinnen
houdt het in zijn vorig jaar verschenen debuut Albino nog om mijn tong te bedwingen

MATTHIAS GIESEN

ONZE TAAL 2019 — 4

28