Page 23 - OnzeTaal_april2019_HR

GESPEEND VAN LOGICA
Plaatst u zichzelf in een bepaalde traditie?
“Ik voel verwantschap met kunstenaars die een geheel
eigen wereld creëren, zoals de negentiende-eeuwse
karikaturist J.J. Grandville met zijn absurde collages en
niet-bestaande wezens, of surrealisten als René Magritte,
‘Een warhoofd’ van Armando die dromen als inspiratiebron gebruikten. Paul van
Ostaijen, Roland Topor en anders wel Boris Vian, die
Een kathedraal langs de buitenmuur beklim- in zijn boek Het schuim der dagen de spot drijft met tijd-
men, dat leek hem wel wat. Het heeft me uren genoot Jean-Paul Sartre door hem als Jean-Sol Partre op
gekost om het uit z’n hoofd te kletsen, uren die te voeren. En natuurlijk het proza van Daniil Charms,
ik beter had kunnen gebruiken. vol taalvondsten en gespeend van iedere logica, iets wat
Net was ik daarmee klaar of hij kwam met het werk van Armando ook sterk heeft.”
een nieuw idee: de zee beklimmen. Leest u ook ‘gewoon proza’, boeken met een plot?
Beklimmen? “Moeilijk. Bijna onmogelijk. Ik heb geen ‘zittend gat’,
De zee beklimmen? zoals wij dat zo mooi zeggen. Ik lees vooral korte dingen:
De zee is iets horizontaals, de zee kun je niet Remco Campert, Kees van Kooten, A.L. Snijders, Jules
beklimmen. Deelder, Armando ...”
O, da’s waar. U prees zojuist de taal van uw geboortestreek
Ja, wat dan. Een kind. Alweer een kind? Hij Oostende.
had een dochter, die was kattig en bijdehand, “Ja, die is enorm beeldend. We zeggen bijvoorbeeld van
hij wilde nu een dochter die teder en zacht was. iemand die dik is: ‘Je kud z’n neuze snuutn in ’t vel van
Ik ben hoofdschuddend weggegaan, daar had z’n buuk’, oftewel: ‘Hij kan zijn neus snuiten in de huid
hij mij niet voor nodig. En ik ben nooit meer van zijn buik.’ Dat is toch ongelooflijk! En bij tegenslag:
teruggekomen. Met zo’n warhoofd wil ik niets ‘Je zoel ervan ’n beir in z’n klootn bietn’ (‘Je zou er een
te maken hebben. beer van in zijn ballen bijten’). Of, als ze iemand lelijk
vinden: ‘Moestn ze je mule tuschen de klootn van een
aap hangen, zoen ze zeggen dat het beeste ziek is’
(‘Indien ze je hoofd tussen de ballen van een aap zouden
hangen, zouden ze zeggen dat het dier ziek is’). Dat is
toch van een shakespeareaanse schoonheid?”
Spreekt dat beeldende aspect u ook aan in het verhaal
van Armando, of geniet u meer op een taalkundige
manier van zo’n zee-metafoor?
Zoals? Kamagurka kijkt me niet-begrijpend aan: “Ik denk niet
“Wel, er komt een andere werkelijkheid tevoorschijn: in dat soort termen. Ik zie bij dit gedicht meteen die te
een waarin je de zee kunt beklimmen. Die horizon is beklimmen zee voor me.”
natuurlijk een plat vlak in perspectief, maar als je je die Zou u ‘Een warhoofd’ kunnen tekenen?
watermassa nu voorstelt als iets wat boven op het strand Kamagurka, duidelijk uitgedaagd: “Ik zou moeten begin-
ligt, dan kun je hem beklimmen ... Je waarneming kan- nen met tekenen om te weten of het iets wordt.” Met
telt, je realiseert je ineens dat die zee ook heel diep is. de opengeslagen bundel in zijn hand rolt hij naar de
Daarbij stijgt de zeespiegel door de opwarming van de werktafel. Gebogen rug, één en al concentratie. Na zo’n
aarde, dus moet je alsmaar hoger en hoger klimmen. anderhalve minuut legt hij zijn pen neer. De man die de
Hoe het precies werkt, weet ik ook niet: dat absurdisme, zee wilde beklimmen, ligt voor dood op het strand, een
er zijn geen regels.” Grijnzend: “En áls die er zijn, moet man en een vrouw staan aan weerszijden; hij geschrok-
je die snel overtreden. Ik heb daar wel feeling voor.” ken kijkend naar het slachtoffer, zij naar boven turend,
Had u dat als kind al? alsof de zee een hoog gebouw is. We lachen. In nog geen
“Ja. Ik was als kind tamelijk ongelovig; heb bijvoorbeeld twee minuten vloeiden taal en beeld samen tot een
nooit in God geloofd. Je hebt dan al een streepje voor op echte Kamagurka. 
kinderen die nog in Sinterklaas geloven. Ik besefte al
vroeg in wat voor absurde wereld we leven en verwerkte
dit in verhalen en tekeningen.”
Uw achternaam Zeebroek doet denken aan de Neder-
landse plaatsnaam Broek in Waterland, met broek in
de betekenis van ‘brak water’. Water in water ...
Waarom koos u, met zo’n prachtige naam, voor een
pseudoniem?
“Ik was heel jong toen ik voor de krant begon te teke-
nen, hooguit vijftien jaar. Mijn vader zei: ‘U kunt toch
beter een schuilnaam kiezen. Dan kunnen ze u als het
oorlog wordt niet zo gemakkelijk oppakken.’ In de jaren
zestig drukte de Eerste Wereldoorlog, meer nog dan de ONZE TAAL 2019 — 4
Tweede Wereldoorlog, diep op het collectief Belgisch
bewustzijn. Jullie speelden cowboy en indiaantje, wij
speelden Eerste Wereldoorlogje. Mijn grootvader, een
lieve man die mij grotendeels opvoedde, sprak zelden
over de Grote Oorlog, maar onlangs kwam ik erachter
dat hij buitengewoon aangrijpende dingen heeft mee-
gemaakt.” 23