Page 21 - OnzeTaal_april2019_HR
P. 21

Een halve eeuw Kamagurka

                                            De cartoonist, beeldend kunstenaar, performer en televisiemaker
                                            Kamagurka wordt in 1956 als Luc Zeebroek geboren in het
                                            West-Vlaamse Nieuwpoort. Op zijn veertiende publiceert hij zijn
                                            eerste tekeningen in een plaatselijk nieuwsblad, het begin van een
                                            lange, internationale carrière. Sinds 1975 tekent hij voor het week-
                                            blad Humo; diverse strips en illustraties verschenen in internationa-
                                            le kranten en tijdschriften. Voor NRC Handelsblad becommentarieert
                                            hij met zijn cartoons dagelijks het nieuws.
                                               Bekend zijn Kamagurka’s strips – waaronder Cowboy Henk, een
                                            coproductie met kunstenaar Herr Seele – en de televisieshows die
                                            hij samen met deze zelfde Herr Seele maakte. In het Noordbrabants
                                            Museum was vorig jaar de overzichtstentoonstelling Kamagurkistan
                                            te zien, het resultaat van vijftig jaar Kamagurka. In april 2019 toert
                                            hij met zijn theatershow De grenzen van de ernst langs de Neder-
                                            landse theaters.



                                                             goed zou zijn voor het aanleren van woordbeelden en
                                                             de fysiek-motorische ontwikkeling.
                                                             Kamagurka, geestdriftig: “Lichaam en geest zijn nauw
                                                             met elkaar verbonden. Sommige mensen hebben een
                                                             mooi handschrift, andere een onleesbaar, maar het
                                                             blijven tékeningen van letters; met de hand schrijven
                                                             beschouw ik dan ook als een vorm van tekenen waaraan
                                                             een hoop af te lezen valt. Wanneer ik aan een tekst
                                                             werk, schrijf ik associatief voor me uit, zonder enige
                                                             vorm van redactie; ik rijg woorden aaneen die los horen

                                                               “Met de hand schrijven

                                                               beschouw ik als een vorm

                                                               van tekenen waaraan een

                                                               hoop af te lezen valt.”



                                                             te staan, maak letters van verschillende grootte. Aan de
                                                             typografie, de verdeling van de inkt over de pagina kan
                                                             ik vaak al zien of het iets is, of de boodschap overkomt.
                                                             Pas daarna ga ik me afvragen of het taalkundig klopt en
                                                             of er woorden geschrapt moeten worden.”
                                                             Maar we leven in een digitaal tijdperk.
                                                             “Alleen al daarom is het zo plezant om met de hand te
                                                             schrijven, juist omdát het niet meer van deze tijd is. Bij
            pakte ik een vel papier en tekende ik schetsmatig een   De Groene Amsterdammer, NRC en De Standaard ben ik
            man die rokend over straat liep. De tekening was een   inmiddels de enige die met de hand werkt. Ik vraag me
            stuk sneller klaar dan dat ik die zin had geschreven.   af wat die digitalisering voor invloed heeft op het maak-
            Toen wist ik: ik word tekenaar. Dat spaart tijd. Maar de   proces, het ambacht. Als je jezelf van jongs af aan hebt
            werkelijkheid is diffuser. Als ik het woord tekening   aangeleerd om álles te kunnen tekenen wat er in je
            schrijf, téken ik ook het woord. En als je het woord teke-  hoofd opkomt, kun je razendsnel kant-en-klare ideeën
            ning uitspreekt, is het een klank die onderdeel is van   op papier zetten zonder tijd te verliezen met dingen als
            een zinsmelodie. De dingen zijn meer met elkaar ver-  copy en paste of Photoshop. Als je via een beeldscherm
            weven dan je denkt. Ook de fysieke sensatie van het   werkt, volg je een ander proces. Dat geldt ook voor
            schrijven speelt bij mij een grote rol. Ik werk liever met   schrijven. Er is voor beide een bepaald soort geestes-   ONZE TAAL 2019  —  4
            pen en papier dan dat ik schrijf via een tekstverwerker.   toestand nodig. Ontvankelijkheid, uithoudingsver-
            Zo’n scherm schept afstand. Op papier komt alles bij   mogen ook. Zoals Kees van Kooten zegt: ‘Schrijven is
            elkaar.”                                         blijven zitten tot het er staat.’”
                                                             Hoe zou u die geestestoestand bij uzelf omschrijven?
            RAZENDSNEL                                       “We zijn ons maar bewust van een klein percentage van
            Op de basisschool leren kinderen zogenaamd ‘koord-  wat we denken en uitdrukken. Daarom daag ik mezelf
            schrift’: aaneenschrijven van woorden, omdat het   voortdurend uit en vraag ik me dingen af als: waarom     21
   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26