Is de zin ‘Hij is vroegtijdig met zijn opleiding gestopt’ goed als je bedoelt dat iemand zijn opleiding heeft afgebroken?

Deze zin is mogelijk, maar ‘Hij is voortijdig met zijn opleiding gestopt’ maakt duidelijker dat het gaat om iets wat niet de bedoeling was. Wie een opleiding begint, doet dat immers met de bedoeling die ook af te maken.

Voortijdig = ‘te vroeg’

Voortijdig betekent ‘te vroeg’, ‘eerder dan de bedoeling is’, ‘eerder dan iemand zou willen’, ‘vóór het juiste of geschikte tijdstip’. Bijvoorbeeld:

Deze voortijdige beslissing was in strijd met het zorgvuldigheidsbeginsel.
De voortijdige dood van Alexander de Grote zou volgens sommige verhalen veroorzaakt zijn door vergiftiging.
De coach noemde het gebrek aan steun van het bestuur als voornaamste reden voor zijn voortijdige vertrek.

Vroegtijdig = ‘vroeg’

Vroegtijdig betekent ‘vroeg, bijtijds’ en ‘eerder dan gewoonlijk’, ‘eerder dan je zou verwachten’. Het komt voor in zinnen als:

Een vroegtijdige diagnose verbetert de kansen van een patiënt.
Het is het best de burgers in een vroegtijdig stadium bij de plannen te betrekken.
Een vroegtijdige bevalling is een bevalling die vóór de 37ste week van de zwangerschap begint.
Te veel zon is de grootste veroorzaker van vroegtijdige huidveroudering.

In de laatste twee zinnen is voortijdig ook mogelijk. Dan komt sterker tot uiting dat het gaat om iets wat eerder gebeurt dan gewenst is.