Hoe spreek je sceptisch uit?
Zowel ‘septies’ als ‘skepties’ is correct.
Alle hedendaagse verklarende woordenboeken, zoals Van Dale, Prisma en Koenen, noemen beide mogelijkheden. Het Uitspraakwoordenboek (2000) neemt alleen de uitspraak ‘skepties’ op, die in de praktijk waarschijnlijk het meest voorkomt.
De uitspraak ‘septies’ is gezien de spelling eigenlijk logischer, omdat sc voor een e meestal als s wordt uitgesproken; denk bijvoorbeeld aan scène, scenario, adolescent en obsceen. De uitspraak ‘septies’ hoort echter ook al bij een ander woord: septisch. Dat heeft een heel andere betekenis: ‘verrotting veroorzakend’, ‘vervuild’ of ‘ziektekiemen bevattend’. Een voordeel van de uitspraak ‘skepties’ is dus dat die eenduidiger is.
Sceptisch is ontleend aan het Griekse woord skeptikos, dat ‘verifiërend, overdenkend’ betekent. Vermoedelijk is het via het Duits (skeptisch) in het Nederlands terechtgekomen. In de uitspraak ‘skepties’ komt de Griekse dan wel de Duitse k-klank duidelijker terug. Een aanwijzing dat deze uitspraak al lange tijd voorkomt, is dat in het Groene Boekje van 1954 de spellingvariant skeptisch was opgenomen. In 1995 is die vorm geschrapt.
Sceptisch betekent overigens ‘wantrouwig, geneigd tot twijfelen, niet gelovend dat iets goed is of goed zal aflopen’.
Ook de verwante woorden scepsis en scepticus kunnen zowel met ‘sep’ als met ‘skep’ worden uitgesproken.
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!
Scepter
Er is nog een woord met sce- dat op twee manieren kan worden uitgesproken: scepter. Het komt bijvoorbeeld voor in de scepter zwaaien (‘de leiding hebben’). Zowel ‘septer’ als ‘skepter’ is een goede uitspraak. Ook dit woord gaat terug op het Grieks: skeptron betekende ‘staf, stok’. De scepter van een vorst is een fraai bewerkte staf, die een symbool vormt van het vorstelijk gezag. Ook dit woord mocht tussen 1954 en 1995 officieel met sk- worden geschreven: skepter.
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!
