Wat is juist: een roze jurk of een rose jurk?
Juist is een roze jurk.
In roze (‘lichtrood’) zit een z, geen s. Het is dus bijvoorbeeld ook een roze bril op hebben, op een roze wolk zitten, rozegekleurd, rozerood, babyroze, bleekroze, lichtroze, oudroze, zachtroze en zuurstokroze.
Roze eindigt altijd op een -e. Het is dus niet alleen een roze trui, maar ook een roze truitje. (Daarnaast is bijvoorbeeld een groene trui goed naast een groen truitje (zonder buigings-e).)
Klik op het tabblad ‘Achtergrond’ voor meer informatie over de geschiedenis van roze.
Uitspraak
Wat de uitspraak betreft is er variatie in de klank van de o: zowel de vernederlandste uitspraak ‘rooze’ (rijmend op loze) komt voor als de semi-Franse uitspraak ‘rôze’ (met min of meer de o-klank van voor of het Franse mort). De uitspraakvariant ‘rooze’ is vooral in België gangbaar, ‘rôze’ vooral in Nederland.
Rosé
Wél met een s is rosé, de uit het Frans geleende benaming voor lichtrode wijn of half doorbakken vlees.
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!
De herkomst van roze
Roze is aan het eind van de vijftiende eeuw uit het Frans overgenomen. Het Franse rose betekent allereerst ‘roos’, maar daarnaast ‘de kleur van rozen’. In het Nederlands is rose eeuwenlang een gangbare spelling geweest, maar in de achttiende en negentiende eeuw werd de variant roze gebruikelijker. Onder meer schrijver Louis Couperus (1863-1923) koos consequent voor de spelling met een z.
In de spelling-De Vries en Te Winkel, de negentiende-eeuwse voorloper van de huidige officiële spelling, werd roze verkozen boven rose. Waarschijnlijk speelde de uitspraak hierbij een rol: het woord werd ook toen al geruime tijd met een z-klank uitgesproken. In het Groene Boekje (de officiële Woordenlijst Nederlandse taal) van 1954 staan roze en rose nog allebei. In de editie van 1995 werd rose geschrapt. Sindsdien is alleen roze nog juist in de officiële spelling.
Muisjes
Het broodbeleg ‘roze muisjes’ wordt overigens op veel verpakkingen gespeld als “rose muisjes”. Volgens de fabrikant is dit een verwijzing naar de tijd dat ze voor het eerst geproduceerd werden (eind negentiende eeuw).
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!
