Kun je zeggen: ‘Zullen we een film kijken?’ of ‘Ik ga voetbal kijken’? Of moet het kijken naar of bekijken zijn?
‘Zullen we een film kijken?’ en ‘Ik ga voetbal kijken’ zijn goede zinnen.
Vaak wordt het werkwoord kijken met naar gecombineerd: ‘Ik kijk naar de kast.’ In zo’n zin kan naar niet weggelaten worden: ‘Ik kijk de kast’, waarin de kast dan een lijdend voorwerp zou moeten zijn, is geen goede zin.
In een aantal gevallen kun je kijken wel met een lijdend voorwerp combineren. Dit komt vooral voor in contexten die met televisie, film of andere media te maken hebben: tv kijken, een film kijken, het journaal kijken, voetbal/tennis kijken, filmpjes kijken op YouTube/TikTok, etc. Maar het komt ook voor in andere (oudere) combinaties als aapjes kijken en plaatjes kijken.
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!
Paar eeuwen oud
Het gebruik van kijken zonder naar is niet iets van de laatste tijd. In oude boeken staan al constructies als ‘plaatjes kijken’ en ‘aapjes kijken’. Zo laat Louis Couperus in Eline Vere (1889) de hoofdpersoon zeggen: “Kom Ben, wees nu niet lastig, ga nu de mooie plaatjes kijken, hier op den grond!” En in 1728 schreef Coenraet Droste dat iemand “het Lust-gebouw en tuynen kyken ging”. Hier is kijken dus ook al synoniem met kijken naar of bekijken.
