Wat is juist: gedestilleerde of gedistilleerde dranken?
Het is allebei mogelijk, maar gedistilleerd is het gebruikelijkst.
Sterkedrank mág gedestilleerd genoemd worden, maar gedistilleerd komt veel vaker voor en heeft dan ook de voorkeur. Het sterkedrankmuseum in Schiedam heet dan ook Het Gedistilleerd Museum.
Betekenis distilleren en destilleren
De werkwoorden distilleren en destilleren zijn synoniemen van elkaar. Ze betekenen ‘door verdamping en condensatie zuiveren’ en in het bijzonder ‘sterkedranken stoken’. In figuurlijke zin betekenen ze ‘(met enige inspanning) afleiden of concluderen uit iets’:
- Uit alle voorgestelde oplossingen distilleren we de beste oplossing.
- Welke informatie kun je hieruit destilleren?
- Knap hoe ze uit uren beeldmateriaal zo’n kort filmpje weten te distilleren!
Blij met deze uitleg?
Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!
Herkomst van distilleren en destilleren
Distilleren en destilleren gaan via het Franse distiller terug op het Latijn. In het Latijn bestonden er al twee vormen, namelijk distillare en destillare. Deze werkwoorden zijn opgebouwd uit de- (‘neer’) + stillare (‘druppelen, doen druppelen’). Vreemd genoeg komt in het Frans (het ‘tussenstation’ in de ontleningsroute) alleen de vorm met di(s)- voor, terwijl in het Nederlands ook de vorm met de(s)- is terechtgekomen. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (deel III, ii, 1916) vermeldt beide werkwoorden al; ze bestaan tot op heden naast elkaar.
Dat het Frans uitsluitend de vorm distiller kent, lijkt op het eerste gezicht een goede verklaring voor het feit dat in het Nederlands gedistilleerd veel vaker voorkomt dan gedestilleerd. Deze redenering hoeft echter niet juist zijn: in het Frans is het voltooid deelwoord distillé niet als zelfstandig naamwoord ‘sterkedrank’ gaan betekenen. Dit proces heeft zich in het Nederlands voltrokken, en toevalligerwijs heeft (ook hier) de vorm met di(s)- het gewonnen.
