Waarom is het meervoud van fotograaf fotografen en niet fotograven? Het is toch ook brief - brieven en raaf - raven?

In het meervoud fotografen zit een f omdat fotograaf rechtstreeks van het Grieks is afgeleid. In Griekse woorden die op een f eindigen, blijft die f ook staan als er in het meervoud -en achter komt.

Wat voor fotografen, geldt, geldt ook voor geografen, hiërogliefen, filosofen en antroposofen. Ook hier blijft de slot-f in het meervoud staan.

Fotograaf bestaat uit het Griekse woord phos, photos (‘licht’) en de stam van het werkwoord graphein (‘inkrassen, schrijven, afbeelden’). Het Nederlands heeft fotografie en fotograaf in het midden van de negentiende eeuw waarschijnlijk geleend uit het Frans (photographie en photographe).

Bij de meeste andere woorden op een f, zoals brief, raaf en aperitief, verandert de slot-f in een v: brieven, raven, aperitieven.

Er zijn vele tientallen woorden met zo’n f-meervoud. Een aantal voorbeelden:

astrosoof - astrosofen
autobiograaf - autobiografen
bathyscaaf - bathyscafen
biograaf - biografen
cenotaaf - cenotafen
choreograaf - choreografen
chronograaf - chronografen
digraaf - digrafen
fonetograaf - fonetografen
fonosoof - fonosofen
graaf (als wiskundig begrip) - grafen
kalligraaf - kalligrafen
mesoscaaf - mesoscafen
oceanograaf - oceanografen
paraaf - parafen
paragraaf - paragrafen
stenograaf - stenografen
tachograaf - tachografen
telegraaf - telegrafen
theosoof - theosofen
tomograaf - tomografen
xenograaf - xenografen
xylograaf - xylografen

Er zijn ook woorden die een f-meervoud hebben en niet uit het Grieks komen, zoals kalief - kaliefen (een Arabisch leenwoord) en elf - elfen (als sprookjesfiguur; dit woord komt uit het Duits).