Wat is goed: aanstalte maken of aanstalten maken?

Aanstalten maken betekent dat je ‘startbewegingen’ maakt. Je staat dus op het punt iets te gaan doen en anderen merken vaak ook dat dat zo is. Als je bijvoorbeeld aanstalten maakt om te vertrekken, zien anderen dat je je klaarmaakt voor vertrek, bijvoorbeeld doordat je je jas aantrekt en je tas pakt.

Oorsprong

Aanstalten is aan het eind van de achttiende eeuw overgenomen uit het Duits. Het Duitse woord Anstalten betekent ‘voorbereidingen’. In het Nederlands komt aanstalten alleen voor in de uitdrukking aanstalten maken. Nog een paar voorbeelden:

• Toen onze oudste een jaar was, maakte hij nog totaal geen aanstalten te gaan lopen.
• Als je de trein nog wilt halen, zul je snel aanstalten moeten maken.
• Na de koffie maakten ze aanstalten om te vertrekken.

Aanstalte

In oude Nederlandse teksten kwam naast de meervoudsvorm aanstalten soms ook de enkelvoudsvorm aanstalte voor. In sommige negentiende- en twintigste-eeuwse woordenboeken is die vorm terug te vinden, maar tegenwoordig vermelden alle woordenboeken alleen de meervoudsvorm aanstalten.