Open menu Onze Taal logo

Hoofdmenu

  • Taalloket
  • Tijdschrift
  • Educatie
  • Schatkamer
  • Winkel
  • Trainingen
  • Over ons
  • Zoeken
  • Inloggen
  • Lid worden
  • Doneren
  • Taalloket
  • Tijdschrift
  • Educatie
  • Schatkamer
  • Winkel
  • Over Onze Taal
  • Inloggen
  • Lid worden
  • Doneren
  1. Home
  2. Schatkamer
  3. Lezen
  4. Uitdrukkingen en spreekwoorden
  5. Dat is de hamvraag

Wat betekent ‘Dat is de hamvraag’ en waar komt deze uitdrukking vandaan?

‘Dat is de hamvraag’ betekent ‘dat is de cruciale vraag’, ‘dat is de vraag waar het allemaal om draait’.

Deze is in de jaren vijftig ontstaan. Van 1953 tot 1957 zond de NCRV de quiz Mastklimmen uit op de radio. Hoe meer vragen de deelnemers aan deze quiz juist beantwoordden, hoe hoger zij opklommen in een mast die in de studio was geplaatst. Bovenin hing als hoofdprijs een gerookte ham. Wie het juiste antwoord gaf op de laatste en belangrijkste vraag, de hamvraag, mocht de ham uit de mast pakken. De presentator (Johan Bodegraven) zei aan het eind van het spel altijd: “Want haalde u de ham niet uit de top, dan haalde u in elk geval uw kennis weer eens op!”

Mastklimmen is trouwens een spel dat al eeuwenlang wordt gespeeld. Zo moesten deelnemers aan het mastklimmen tijdens het Brusselse Victoriefeest in 1688 (een feest ter ere van de slag bij Woeringen uit 1288) langs een met zeep ingesmeerd touw naar boven klimmen “om van den top van den mast een stuck vlees, dat daer op stack, af te halen”, aldus de Amsterdamsche Courant van 5 juni 1688.

Het Amerikaans-Engels kent het vergelijkbare the sixty-four thousand dollar question (gebaseerd op een televisiequiz uit de jaren vijftig) en de Fransen spreken van la question à cent balles. Met het informele balle werd ‘franc’ bedoeld. Het Nederlandse bal in een zin als ‘Dat geintje kostte me honderd ballen’ is eigenlijk ook dit Franse balle.

Blij met deze uitleg?

Met een donatie van € 5 steun je Onze Taal. Bedankt!

Meer weten?
Close doneren block

Fijn dat je Onze Taal steunt

Zo kunnen we taalnieuws, taaltips en taaladvies blijven verspreiden.
Bedankt!

Bedrag

€ 5 € 7,50 € 10
€
logo
  • Genootschap Onze Taal
  • Paleisstraat 9
  • 2514 JA Den Haag
  • Taalvragen
  • 085 00 28 428 (werkdagen 9.30-12.30 en 13.30-16.00 uur)
  • taaladvies@onzetaal.nl
  • Ledenservice
  • 070 356 12 20 (dinsdag en donderdag 9.30-12.00 uur)
  • info@onzetaal.nl

Blijf op de hoogte!

Meld je aan voor onze gratis nieuwsbrief Taalpost.

  • Privacybeleid
  • Algemene voorwaarden
  • Cookies
  • Contact